Réttur - 01.12.1916, Síða 33

- 147 -
allan arðinn. Er þetta því óheppilegra, sem kornvara hækkar
meir í verði, að geta eigi bjargast fremur en gert er við
innlenda framleiðslu.
Fyrir sjávarmenn mundu tíðar skipagöngur með strönd-
inni hafa mikla þýðingu, að því er snertir innlenda og er-
lenda fiskmarkaðinn. Tímunum saman skortir sveitabændur
fiskmeti, ef lítið veiðist við næsta fjörð, þó að uppgripa-
afli sé í öðrum fjórðungum. Viðskifti gætu tekist til hagn-
aðar fyrir bæði bændur og sjómenn, ef kostur væri á viss-
um sjóflutningi með ströndinni. Ennfremur eru fátækir fiski-
menn i smáþorpunum algerlega háðir fiskikaupmönnunum
með verð á vöru sinni, því að ekki er í annað hús að
venda. En ef strandferðir væru góðar, mundi markaðsverð-
ið verða hið sama um alt land, því að enginn sjómaður
vildi þá hlíta einokunarkjörum í átthögunum, þegar betra
væri í boði annarstaðar á landinu. Með þessu móti ættu
sjávarmenn jafnan kost á landafurðum og sveitamenn á
fiski, við því verði sem landssamkepnin skapar. En nú verða
báðir aðiiar oft að hiíta einokunarverði, af því að markað-
urinn er óeðlilega þröngur.
F*etta eru framtíðarvonir, að vísu líklegar til að rætast, en
þó ekki orðnar að veruleika. Öðru máli er að gegna um
verslunina. Um leið og höfnin í Reykjavík er fullgerð, verð-
ur þar forðabúr alls landsins með margar vörutegundir,
enda fjölgar nú heildsölunum í Reykjavík unnvörpum. Rá
verða vörur á smáhafnirnar fluttar með strandferðaskipum
úr vörubyrgjum höfuðstaðarins. Ef ferðirnar eru strjálar og
óhentugar, verða kaupfélög og kaupmenn að birgja sig til
langs tíma og nota tiltölulega mikið veltufé. Vöruskifta- og
skuldaverslun fylgir þessu verslunarlagi, en skjótar sam-
gðngur greiða fyrir skuldlausum viðskiftum. Ef landið hefði
þrjú strandferðaskip með því fyrirkomulagi, sfim hér er
bent á, fengi smáhöfn, eins og t. d. Vopnafjörður, beint sam-
band við Reykjavík og flesta aðra kaupstaði á landinu fimm
sinnum á hverjum mánuði. Bersýnilega þyrfti langtum minna
fjármagn til að reka verslun í slíku kauptúni með þeim
9*