Réttur - 01.02.1928, Page 108

lio GALDRA-LOFTUR [Rjettur
galli nokkur á þessu djúpspaklega listaverki. Jóhann
Sigurjónsson á heimting á, að leikrit hans séu lesin
með sömu alúð og virðing sem sjónleikur stórskáldsins
norska. Pað er ómakleg lítilsvirðing á slíku skáldi, að
ætla honum, að hann hafi samið lokaþátt leiksins alger-
lega »út í loftið«.
En hyggjum að, hví leikurinn fjallar, með fram, um mann-
legar óskir, eðli þeirra og dulrænan mátt. Valdagirni
Lofts er ríkasta ósk hans, sem áður er ritað. Valdafíkn hans
er sprottin af takmarkaleysi og ákafa óska hans. Miklar og
margvíslegar óskir eru undirrót eða undirgirni valdagirni
hans, ef svo má að orði kveða. Óskasteinninn er steinn
valdsins eða máttarins. Sá, sem óskasteininn fær til
eignar og fullkominna afnota, verður um leið að almátt-
ugum guði, þótt eigi verði hann um leið að algóðum
guði, nema sjálfur óski. Rauðskinna átti að veita Galdra-
Lofti sama sem óskasteinninn eiganda sínum. Óskasteinn-
inn er »prófsteinn«, svo að eg hafj hér leiðinlegt orð, d:
valdið reynir á manngildi, Ieiðir í Ijós, hvað í brjósti
býr, sýnir óskir vorar. En »óskir mannanna eru sálir
þeirra«, að sögn skáldsins. Og með Rauðskinnu eða bók
valdsins gat Loftur látið eftir óskum sínum og hneigðum.
Óskir og óskvísi áttu því þrennskonar erindi í leikinn:
Óskir Lofts skýrðu valdafíkn hans. Rær sýndu í öðru
lagi hjartaþel hans. Pær vöktu í þriðja lagi athygli á
fólginni orku í mannlegum huga.
Samkvæmt al-eðlilegum lögum mannlegs lífs eru spunnir
orsaka-þræðir milli óska vorra og hamingju, milli óska
vorra og æfisigurs eða ósigurs. Jóhann Sigurjónsson
hefir talið óskir vorar römmustu örlögsímu vor. Galdra-
Loftur hefst á því, að nokkrir ölmusumenn talast við í
ráðsmannsstofunni á Hólum. Par sýnir skáldið af fín-
gerðri list, að
Gítilla sanda,
lítilla sæva,
lítil eru geð guma«,