Réttur - 01.01.1944, Blaðsíða 11

R É T T U R
15
nefndar var lagt fyrir þingið sem stjórnarfrumvarp. Stjórnarskrár-
og skilnaðarnefndir kosnar og málið lekið til umræðu í þeim.
22. janúar barst forseta sameinaðs Alþingis svohljóðandi bréf frá
ríkisstjóra íslands, Sveini Björnssyni:
„Tillaga til þingsályktunar um niðurfelling dansk-íslenzka sam-
bandslagasamningsins m. m. og frumvarp til stjórnskipunarlaga um
stjórnarskrá lýðveldisins íslands hefur nú hvorttveggja verið falið
sérstökum nefndum innan Alþingis til athugunar.
Eg tel mér því skylt, að vekja nú athygli á því, hvort ekki muni
heppilegt að nefndir þessar athugi jafnframt, hvort tiltækilegt þyki,
að Alþingi það, Sem nú silur, geri ráðstafanir til Jress, að kvatt verði
til sérstaks þjóðjundar um málið. Mælti Jjetta verða með öðrum
hvorum þeirra hátta, er nú skal nefna.
1. Að Alþingi feli slíkum þjóðfundi meðferð og afgreiðslu mála
þessara, án þess að Alþingi geri áður samþykktir sínar um Jiau.
2. Að Alþingi geri samþykklir sínar nú og skjóti þeim síðan til
slíks J)jóðfundar til fullnaðarmeðferðar og samþykktar, með eða
án breytingar á samþykktum Aljringis.
Alþingi það, sem nú situr, mundi þá setja lög um slíkan þjóðfund,
fulllrúatölu hans, kosningar, fulltrúa, samkomutíma, samkomustað,
o. s. frv. Geri ég ráð fyrir því, að fulltrúar yrðu kosnir með nokkr-
unt öðrum hætti en AlJjingismenn eru kosnir nú. M. a. yrði ekki um
hlutfallskosningar að ræða, uppbótarsæti o. fl., sem er beinlínis
miðað við skiptingu manna í stjórnmálaflokka, eins og nú er, og
eðlilegt hefur þótt er um venjuleg löggjafarmál er að ræða. Enu
gæti komið til mála að nokkrir menn sætu fundinn sem sjálfkjörnir
vegna stöðu sinnar, svo sem dómarar hæstaréttar, ráðherrar og
lagaprófessorar háskólans.
Þessi uppástunga frá ríkisstjóra mun af mörgum verða talin ó-
venjuleg, meðal annars vegna þess, að hún kemur fram sem per-
sónuleg uppástunga, án samráðs við ráðuneytið eða á ábyrgð jjess
eða nokkurs einstaks ráðherra.
Ég mun leiða nokkur rök að henni, án J^ess að telja annað en
meginástæður hennar.