Réttur - 01.01.1944, Side 60

64
R É T T U R
WHAT IS PHILOSOPHY (Hvað er heimspeki)
heitir bók, sem kom út fyrir fáum árum. Höfundurinn er amerískur
marxisti, Howard Selsam að nafni, og er skólastjóri við lýðræðis-
skólann (School of Democracy) í New York. What is Philosophy er
alþýðlegt rit og auðskilið. Helztu kaflafyrirsagnir eru sem hér segir:
Heimspeki fyrir hvern? Efnishyggja og hughyggja, stöðnun og
breyting, hlutverk vísindanna, sagan og frelsið. Höfundur sýnir fram
á hvað heimspekin sé, að hún hafi allt af verið hér niðri á jörðu,
þótt ýmsir láli sem hún komi lífinu ekki við, -— hún sé jafn marg-
háttuð og viðhorf mannanna — og einmitt nú, er vandamálin steðja
að, sé brýnust þörf á öruggum forsendum og rökvísri hugsun, þ. e.
heilbrigðri heimspeki. Síðan tekur höfundur að ræða heimspeki-
skoðun marxismans eins og ofangreindar kaflafyrirsagnir bera með
sér. Sérstaklega lærdómsríkur er kaflinn um söguna og frelsið, leggst
höfundur þar djúpt í útlistun sinni og skilgreiningu og eru það hress-
andi viðbrigði eftir hin algengu, innihaldslitlu og óljósu skröltyrði
borgaralegra höfunda um þessi efni. 011 er bókin einkar skýr og góð
það sem hún nær — og er ágæt hyrjendabók fyrir þá, sem vilja
kynna sér þessi efni.
SOCIALISM AND ETHICS (Sósíalismi og siðfræði)
heitir nýútkomin bók eftir sama höfund. Ræðir höfundur þar um
viðhorf marxismans í þessum efnum og kemur víða við. — Eftir-
taldar kaflafyrirsagnir gefa nokkra hugmynd um efni bókarinnar:
— Auðvaldsþjóðfélag og siðfræði, Breyttar hugmyndir um siðrænt
líferni, Grundvöllur siðrænna dóma -— vísindi og siðfræði, þjóð-
félag og einstaklingar, fjölskylda, ríki, þjóð. Hvað táknar frelsið —-
Sósíalismi og siðrænt líf.
Höfundurinn sýnir fram á, hvernig siðferðishugmyndirnar vaxa
upp úr samlífi mannanna og breytast með breyttum félagsháttum.
Hann er andsnúinn öllum hugmyndum um guðlegan uppruna sið-
ferðiskenndarinnar — og sýnir fram á að því aðeins geti siðfræðin
orðið nokkurs nýt sem fræðigrein og mannlegur leiðarvísir, að hún