Réttur - 01.01.1949, Blaðsíða 28

28
R É T T U P.
Þegar Bandaríkin hafa beðið ósigur í árásarstríði sínu og
alþýða Evrópu hefur sigrað að fullu mun hún ekki þola það,
að henni sé ógnað af amerískri herstöð hér á landi. Ameríku-
menn munu verða hraktir héðan og íslenzka þjóðin mun gera
upp sakirnar við leppa þeirra. Það, sem þeir herrar, ameríku-
agentar, þykjast óttast mest, eru þeir sjálfir að kalla yfir
sig. En sjálfsagt munu höfuðforsprakkarnir hugsa sem svo:
Þá koma tímar og þá koma ráð. Enn mun verða griðland í
Ameríku. Þangað getum við flúið. Hvað varðar okkur þá um,
þó við leiðum hættu tortímingarinnar yfir íslenzku þjóðina?
Það er alveg víst, að erindrekar hins erlenda valds
verða dregnir til ábyrgðar síðar meir. En er ekki rétt að
gera það strax, áður en þeir leiða ógæfuna yfir þjóðina?
Á hvem hátt getur varnarlaus, vopnlaus þjóð hezt tryggt
friðhelgi sína? Víst er um það, að ef hún gengur í hernaðar-
bandalag nýlenduríkja og segir öðrum stórveldum stríð á
hendur fyrirfram, þá glatar hún sjálfstæði sínu. Og ef ófrið-
ur verður í heiminum á annað borð, þá á hún vísan ófrið. 1
þeim heimi, sem við lifum í, er að vísu engin algild trygging
til. En eina vonin, sem hún á, er að kappkosta að halda frið
við aðrar þjóðir, halda fast við hlutleysi sitt og reyna að fá
það viðurkennt. Þess vegna hefur Sósíalistaflokkurinn oftar
en einu sinni börið fram þá tillögu, að ísland leiti til Banda-
ríkjanna, Bretlands og Sovétríkjanna með tilmæli um, að
þau taki sameiginlega ábyrgð á friðhelgi þess. Og þegar Banda-
ríkin báðu um herverndarsamninginn 1941, þá var tækifærið.
En þjóðstjórnarflokkamir felldu þá í sameiningu tillögu Sósí-
alistaflokksins. Það ætti nú að vera hverju barninu ljóst
að þetta var rétt stefna og að aðstaða íslands væri öll önnur
nú, ef þetta hefði verið gert. Jafnvel Ólafur Thors hefur nú
helzt við þessa tillögu að athuga að nú sé tækifærið liðið hjá.
Nú liggur beint við frá íslenzku sjónarmiði að leita til
Bandaiikjanna, Bretlands og Sovétríkjanna hvers um sig með
fyrirspum um það, hvort þau séu fús til þess að gefa yfirlýs-
ingu um að þau vilji virða hlutleysi og friðhelgi íslands í stríði og
friði, að því tilskyldu að við veitum engu stórveldi hernaðarleg