Réttur - 01.01.1951, Síða 70

1
70 RÉTTUR
landið fengi f járforræði. Auk þess var í lögunum lagt jafnt
gjald á hreinan spíritus, sem annað áfengi, þvert á móti
tillögum alþingis. Með þessu var kaupmönnum gefinn kost-
ur á að flytja inn spíritusinn óblandaðan og blanda sjálf-
ir og sleppa þannig við tollinn að mestu. Var enda sagt að
kaupmenn hefðu birgt sig upp með spíritus áður en lögin
komu, og æft sig í að blanda hann. Áfengistollurinn hratt
af stað pólitískri bindindishreyfingu í landinu. Sum blöðin
fluttu áskoranir til almennings að ganga í bindindi til að
mótmæla lögunum. Á manntalsþingi i Hraunhreppi í Mýra-
sýslu var borin fram tillaga um að menn hættu áfengis-
kaupum. Tryggvi Gunnarsson framkvæmdastjóri Gránu-
félagsins á Akureyri hvatti félagsmenn og aðra til hins
sama, og bauð, að Gránufélagið seldi ekki vín, gegn því
að félagsmenn keyptu það ekki annarsstaðar. Bindindis-
félög voru stofnuð, svo sem í Þingeyjarsýslu og Reykja-
vík. Reykjavíkurfélagið var stofnað landshöfðingjadaginn,
1. apríl 1873. 1 stjórn þess voru: Egill Egilsson, Eiríkur
Briem, Lárus Halldórsson, Matthías Jochumsson, Sigfús
Eymundsson og Þorvaldur Kerúlf. Fyrsta gr. félagslaganna
hljóðar svo: „Sá er tilgangur félagsins, að sporna af alefli
móti vínkaupum og allri nautn áfengra og tollaðra drykkja,
að minnsta kosti þangað til vér Islendingar höfum fengið
ráð yfir, hvemig víntolh og öðm fé landsins er varið.“
Skýrt dæmi um hug manna í þessu máli er grein eftir
„nokkra Norðlendinga" í Norðanfara 1872. Þar segir svo:
„— Þess em að vísu allmörg dæmi, að landstjómendur
hafi leyft sér að neyða upp á þegnana viðhka lögum og
þessum, þar sem harðstjóm hefur verið látin ráða fyrir
lögum og réttvísi. Sem eitt dæmi af mörgum, og náskylt
þessu, sem hér ræðir um, leyfiun vér oss að tilgreina, að
þegar frelsisstríðið milh Breta og Bandafylkjanna í Vest-
xu'heimi stóð yfir 1770—1780, lögðu Bretar afarháan toll
á allt það te, sem fluttist til Bandafylkjanna.-Þessari
kúgun undu Bandafylkjamenn svo illa, að þeir ekki ein-