Réttur - 01.07.1951, Side 42

186
RÉTTUP
innar, þótt leiðtogar hennar verði vitanlega aldrei losaðir við
sínar sakir.
Þýzkaland var þess gjörsamlega vanmegnugt fjárhagslega, að
hefja þá miklu endurhervæðingu, sem þegar hófst eftir Versala-
samningana. En sá stóri þáttur, fjárhagslega hjálpin, barst annars-
staðar að, úr þeirri átt, er sízt hefði mátt vænta, og ekki er mikið
verið að draga fram í dagsljósið nú, því einmitt þær staðreyndir
varpa óþægilegu ljósi yfir þá atburði, sem nú gerast og Islendingar
eru m. a. flæktir í.
Þá er það ekki síður viðurkennd staðreynd, að í hagkerfi kapí-
talismans gefur engin framleiðsla þvílíkan ofsagróða, sem fram-
leiðsla vígvéla og morðtóla, og aldrei eins og þegar styrjöld
stendur yfir. Þetta er kunnugt úr báðum síðustu heimsstyrjöldum.
Samkvæmt staðfestum opinberum upplýsingum var gróði nokk-
urra tiltekinna bandarískra einokunarhringa, Standard Oil, Du
Pont, Morgan o. fl. fimm sinnum meiri á stríðsárunUm fimm, en
jafnmörg næstu árin fyrir stríðið.
Sama sagan í e. t. v. eitthvað minni mæli hafði gerzt í fyrri
styrjöldinni. Þetta fé þurfti að ávaxta, og þá auðvitað þannig að
það gæfi sem beztan arð. Til þess var stríðshrjáð Evrópa til valinn
vettvangur, og þá sérstaklega Þýzkaland. Þá var einnig, ekki síður
en nú verið með fínar hjálparáætlanir um amerískt fjármagn til
endurreisnar hagkerfi Evrópu. Hinum frægu Dawes og Young
áætlunum var þá sungið lof og dýrð af blaðamönnum, stjórnar-
herrum og öllum þeirra áróðurstækjum, engu síður en Marshall-
áætluninni nú, en eigi að síður leiddu þær aðeins til nýs vígbúnað-
ar, því þar borgaði sig bezt að renta féð, og nýrrar styrjaldar.
Það var þegar á árunum 1919—’22 að amerískir auðhringar tóku
að lána fé í stórum stíl til hins þýzka þungaiðnaðar. Svo var látið
heita, að verið væri að rétta þurfandi starfsbróður hjálparhönd.
Enn fremur að endurreisa þyrfti efnahagskerfi Þýzkalands, til
þess að því yrði kleyft að greiða þær stríðsskaðabætur, sem því
var gert að greiða með Versalasamningunum. Á þann reikning
einan voru veitt engilsaxnesk lán að upphæð 25—30 milljarðar
marka til að byrja með. Af því voru 70% frá Bandaríkjunum og