Réttur - 01.07.1951, Side 56

200
RÉTTUR
ustu heimsstyrjöld sanna þetta fyllilega og er þá bezt að velja
olíuhringana sem dæmi.
Til þéss að heyja nútímastyrjöld, þarf olíu og aftur olíu. Sá
aðili, sem ekki hefur nægar byrgðir af olíu er dauðadæmdur
fyrirfram.
Olíuhringarnir hafa líka jafnan verið sterkustu auðvaldsöfl
veraldarinnar. Og sá sterkasti þeirra, bandaríski Rockefellerhring-
urinn Standard Oil hafði á tímabilinu 1915—1925 greitt hluthöf-
um sínum að meðaltali 40% ágóða af hlutafé sínu en árlegur
nettógróði hringsins nam sömu ár frá 47—83 millj. dollara.
En svo skeði það árið 1926 að einn af aðalforstjórum þessa fyrir-
tækis, Frank A. Howard var á kynnisferð í Þýzkalandi.
Hinn 28. marz sendi hann heim nokkurskonar neyðarskeyti,
þar sem hann tilkynnir að nú hafi Þjóðverjar fundið upp aðferð
til að vinna hvers konar olíu úr brúnkolum. í skeytinu segir
m. a. þetta:
„Ég fer ekki út í smáatriði en ég hygg að þessar upplýsingar
gefi yður nægilega glögga hugmynd um hvernig mér er innan-
brjósts.“
Það sem hér hafði gerzt var aðeins það að gerð hafði verið
stórkostleg vísindaleg og tæknileg uppgötvun, sem hæglega hefði
getað létt lífsbaráttu mannkynsins til stórra muna, ef hún hefði
verið notuð til þess. En slíkt var ekki meiningin.
Þessi uppgötvun var í höndum þýzka hringsins I. G. Farben-
industri. En hann skorti fjármagn til að notfæra sér hana í nægi-
lega stórum stíl. Hins vegar var hin gífurlega gróðaaðstaða Stand-
ard Oil í veði, ef þessi framleiðsla kæmist á strik. Aðaláhugamál
eigenda og stjórnenda hans var því það að ná eignarrétti á þess-
um uppgötvunum.
Ekki þó til þess að nota þær, heldur til að hindra notkun þeirra
utan Þýzkalands. Á þann eina hátt gat hringurinn varðveitt ein-
okun sína og einokunarverðlag án þess að eiga á hættu sam-
keppni nýrrar gerfiolíuframleiðslu. En til þess að ná þessu marki
vildu stjórnendur hringsins gjarnan leggja fram stórfé í eitt skipti
fyrir öll og hindra þannig hina tæknilegu framþróun.