Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1968, Blaðsíða 61

Náttúrufræðingurinn - 1968, Blaðsíða 61
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 169 the river courses of Krossá and Markarfljót down to the sea, a distance of 35 km. Only this last phase of the Steinsholt hlaup was observed by people while it was still going on, and only in two places at that. The time of the beginning of the hlaup was determined by an earth tremor registered on the seismograph at Kirkjubæjarklaustur 75 km east of Steinsholt. According to information given by Ragnar Stefánsson, seismologist of the Geophysical Section of the Meteorological Office in Reykjavik, the tremor consisted of microseismic surface waves of a rare character. It began at 13 h. 47 min. 55 sec. and lasted for 2 minutes. The time of the tremor is in such a good agreement with the timing by eyewitnesses of the advancing flood in the Markarfljót (see Table 1) that it is concluded that the tremor was synchrono- us with, and was started by, the rockslide in Steinsholt. Along the first section of its course, Innstihaus — Þórólfsfell, the hlaup advanced with a velocity averaging at 8.8 m/sec., and along the second section, Þórólfsfell — Markarfljótsbrú, at 2.8 m/sec. At Markarfljótsbrú a section of the hlaup track was investigated and measured by S. Rist, liydrologist of the State Electric Autliority. Applying the Manning formula, he found that the maximum discharge of the hlaup liad been 2100 m3/sec. ancl estimated the total volume of the hlaup water to have been 1.5xlOö-2.5xlO° m3 (the water of the Markarfljót, in great flood, having been subtracted). Most of this water was certainly derived from Steinholtslón. This lake Itas an area of 2xl05 m2, and it was probably deep enough (8—13 m on an average) to account for the volume of the hlaup water. However, another source of water may be taken into consideration. Actually, 1.5xl07 m3 of rock witli a density of 2.7 and falling 150 m will generate sufficient heat to melt 175.000 m3 of water from ice. In the very special case of the Steinsholt rockslide, which, falling onto a glacier, crushed and pushed forward an enormous volume of ice, it may be assunted that a considerable proportion of the released energy, possibly about 1/10, was consumed by the melting of ice. Further, the side of tlie valley that had been overrun by the air-Iaunched hlaup had everywhere a pattern produced by water flowing downhill. As this was also the case above the Steinsholtslón lake, the hlaup must have contained a considerable quantity of water before getting there. This water was probably released front the glacier by the energy of the rockslide. But as tliis source of water is quite insufficient and, in addition, not needed to account for the volume of water in the flood at Markarfljótsbrú, we must conclude that Steinsholtslón lake was the only substantial source of water for that flood.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138

x

Náttúrufræðingurinn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.