Náttúrufræðingurinn - 01.06.1968, Blaðsíða 77

NÁTTÚRUFRÆ.ÐINGURINN 189
ljúka við doktorsritgerð sína. Breytingin frá þokkalegri eða ágætri
vinnuaðstöðu erlendis til aðstöðuleysisins og allsleysisins hér heima
hefur verið gífurleg þá — og er reyndar ennþá, því miður. Til þess
að afla sér lífsviðurværis þurfti Helgi að fást við kennslu það sem
el'tir var ævinnar og hafði takmarkaðan tíma aflögu til vísindastarfa,
jafn athuguli og vandvirkur vísindamaður og hann var, og jafn
erfitt og ósýnt sem honum virðist hafa verið um kennslu, samkvæmt
upplýsingum gamalla nemenda hans. Allt þetta mun hafa lagzt
nokkuð þungt á Helga og hann orðið nokkuð einrænn. Hann var
enginn lausungarmaður í lund, var hæglátur, stilltur og gætinn, en
seinn til að gleyma ef honum þótti sér misboðið, en hverjum manni
tryggari og vinafastari þar sem hann tók því. Hann gat líka verið
kátur og spaugsamur þegar því var að skipta, en var ætíð nærgætinn
gagnvart öðrum. Helgi iðkaði sín vísindi í kyrrþei, hélt þar sína
leið, en vantaði gjörsamlega alla hæfileika til að láta á sér bera eða
trana sér fram. Hann skifti sér því lítið af opinberum málum og hélt
sig að mestu frá félagslífi. Þó var hann í hartnær tuttugu ár gjald-
keri Hins íslenzka náttúrufræðifélags og hafði áður en hann kom
heim verið fulltrúi þess í Kaupmannahöfn í mörg ár. Sem stjórnar-
maður félagsins var Helgi um árabil umsjónarmaður grasasafns
félagsins, raðaði því og skipulagði það og vann þar margt handtak
endurgjaldslaust. Þannig eru plöntur, sem Helgi safnaði á ferðum
sínum víðs vegar um land, ennþá ein aðaluppistaðan í því safni, sem
að vísu hefur vaxið og margfaldast síðan og er nú í eigu Grasafræði-
deildar Náttúrufræðistofnunar Islands. Helgi átti líka þátt í því,
ásamt Einari Helgasyni garðyrkjumanni, að setja á stofn vísi að
grasgarði í gróðrarstöðinni í Reykjavík.
Á aðalfundi Náttúrufræðifélagsins 1915 var samþykkt að stofna
sjóð til minningar um Eggert Ólafsson til að stuðla að útgáfu
náttúrufræðirita og styrkja unga og efnilega náttúrufræðinga.
Helgi var frá upphafi gjaldkeri sjóðs þessa og bar hag hans mjög
fyrir brjósti og reyndi að efla hann á alla lund, einkum mun hann
hafa haft í huga að sjóðurinn yrði orðinn öflugur og einhvers
megnugur á 200 ára afmæli Eggerts 1926. Ævikjör Helga sjálfs og
aðstaða hans til rannsóknarstarfa sýndu honum það bezt, hve mikil
þörf var á að greiða götu ungra náttúrufræðinga. Haustið 1924 sótti
Helgi um styrk frá Alþingi til að gefa út minningarrit um Eggert
Ólafsson á 200 ára afmælinu, en undirbúning hafði liann þá hafið.