Náttúrufræðingurinn - 1968, Síða 81

NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN
189
ljúka við doktorsritgerð sína. Breytingin írá þokkalegri eða ágætri
vinnuaðstöðu erlendis til aðstöðuleysisins og allsleysisins hér heima
hefur verið gífurleg þá — og er reyndar ennþá, því miður. Til þess
að afla sér lífsviðurværis þurfti Helgi að fást við kennslu það sem
eltir var ævinnar og hafði takmarkaðan tíma aflögu til vísindastarfa,
jafn athugull og vandvirkur vísindamaður og hann var, og jafn
erfitt og ósýnt sent honum virðist hafa verið um kennslu, samkvæmt
upplýsingum gamalla nemenda hans. Allt þetta mun hafa lagzt
nokkuð þungt á Helga og hann orðið nokkuð einrænn. Hann var
enginn lausungarmaður í lund, var hæglátur, stilltur og gætinn, en
seinn til að gleyma ef honum þótti sér misboðið, en lrverjum manni
tryggari og vinafastari þar sem hann tók því. Hann gat líka verið
kátur og spaugsamur þegar því var að skipta, en var ætíð nærgætinn
gagnvart öðrurn. Helgi iðkaði sín vísindi í kyrrþei, liélt þar sína
leið, en vantaði gjörsamlega alla hæfileika til að láta á sér bera eða
trana sér fram. Hann skil'ti sér því lítið af opinberum málum og hélt
sig að mestu frá félagslífi. Þó var hann í hartnær tuttugu ár gjald-
keri Hins íslenzka náttúrnfræðifélags og hafði áður en hann kom
heim verið fulltrúi þess í Kaupmannahöfn í mörg ár. Sent stjórnar-
maður félagsins var Helgi um árabil umsjónarmaður grasasafns
félagsins, raðaði því og skipulagði það og vann þar margt handtak
endurgjaldslaust. Þannig eru plöntur, sem Helgi safnaði á ferðum
sínum víðs vegar um land, ennþá ein aðaluppistaðan í því safni, sem
að vísu hefur vaxið og margfaldast síðan og er nú í eigu Grasafræði-
deildar Náttúrufræðistofnunar fslands. Helgi átti líka þátt í því,
ásarnt Einari Helgasyni garðyrkjumanni, að setja á stofn vísi að
grasgarði í gróðrarstöðinni í Reykjavík.
Á aðalfundi Náttúrufræðifélagsins 1915 var samþykkt að stofna
sjóð til minningar um Eggert Ólafsson til að stuðla að útgáfu
náttúrufræðirita og styrkja unga og efnilega náttúrufræðinga.
Helgi var frá upphafi gjaldkeri sjóðs þessa og bar hag hans mjög
fyrir brjósti og reyndi að efla hann á alla lund, einkum mun hann
hafa haft í liuga að sjóðurinn yrði orðinn öflugur og einhvers
megnugur á 200 ára afmæli Eggerts 1926. Ævikjör Helga sjálfs og
aðstaða hans til rannsóknarstarfa sýndu honum það bezt, hve mikil
þörf var á að greiða götu ungra náttúrufræðinga. Haustið 1924 sótti
Helgi unr styrk frá Alþingi til að gefa út minningarrit um Eggert
Ólafsson á 200 ára afmælinu, en undirbúning hafði hann þá hafið.