Náttúrufræðingurinn

Árgangur

Náttúrufræðingurinn - 1968, Síða 61

Náttúrufræðingurinn - 1968, Síða 61
NÁTTÚRUFRÆÐINGURINN 169 the river courses of Krossá and Markarfljót down to the sea, a distance of 35 km. Only this last phase of the Steinsholt hlaup was observed by people while it was still going on, and only in two places at that. The time of the beginning of the hlaup was determined by an earth tremor registered on the seismograph at Kirkjubæjarklaustur 75 km east of Steinsholt. According to information given by Ragnar Stefánsson, seismologist of the Geophysical Section of the Meteorological Office in Reykjavik, the tremor consisted of microseismic surface waves of a rare character. It began at 13 h. 47 min. 55 sec. and lasted for 2 minutes. The time of the tremor is in such a good agreement with the timing by eyewitnesses of the advancing flood in the Markarfljót (see Table 1) that it is concluded that the tremor was synchrono- us with, and was started by, the rockslide in Steinsholt. Along the first section of its course, Innstihaus — Þórólfsfell, the hlaup advanced with a velocity averaging at 8.8 m/sec., and along the second section, Þórólfsfell — Markarfljótsbrú, at 2.8 m/sec. At Markarfljótsbrú a section of the hlaup track was investigated and measured by S. Rist, liydrologist of the State Electric Autliority. Applying the Manning formula, he found that the maximum discharge of the hlaup liad been 2100 m3/sec. ancl estimated the total volume of the hlaup water to have been 1.5xlOö-2.5xlO° m3 (the water of the Markarfljót, in great flood, having been subtracted). Most of this water was certainly derived from Steinholtslón. This lake Itas an area of 2xl05 m2, and it was probably deep enough (8—13 m on an average) to account for the volume of the hlaup water. However, another source of water may be taken into consideration. Actually, 1.5xl07 m3 of rock witli a density of 2.7 and falling 150 m will generate sufficient heat to melt 175.000 m3 of water from ice. In the very special case of the Steinsholt rockslide, which, falling onto a glacier, crushed and pushed forward an enormous volume of ice, it may be assunted that a considerable proportion of the released energy, possibly about 1/10, was consumed by the melting of ice. Further, the side of tlie valley that had been overrun by the air-Iaunched hlaup had everywhere a pattern produced by water flowing downhill. As this was also the case above the Steinsholtslón lake, the hlaup must have contained a considerable quantity of water before getting there. This water was probably released front the glacier by the energy of the rockslide. But as tliis source of water is quite insufficient and, in addition, not needed to account for the volume of water in the flood at Markarfljótsbrú, we must conclude that Steinsholtslón lake was the only substantial source of water for that flood.
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103
Síða 104
Síða 105
Síða 106
Síða 107
Síða 108
Síða 109
Síða 110
Síða 111
Síða 112
Síða 113
Síða 114
Síða 115
Síða 116
Síða 117
Síða 118
Síða 119
Síða 120
Síða 121
Síða 122
Síða 123
Síða 124
Síða 125
Síða 126
Síða 127
Síða 128
Síða 129
Síða 130
Síða 131
Síða 132
Síða 133
Síða 134
Síða 135
Síða 136
Síða 137
Síða 138

x

Náttúrufræðingurinn

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Náttúrufræðingurinn
https://timarit.is/publication/337

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.