Samvinnan - 01.03.1929, Page 44

38
S A M V I N N A N
IV.
Flutningatækin.
Viðskipti eru vel hugsanleg, án þess að flutningur
efna fari fram, t. d. fasteignaskipti og' spákaupmennska.
Samt eru flutningarnir aðaleinkenni þeirra viðskipta, sem
í daglegu tali og lagamáli eru nefnd verzlun. Allt
það, sem bætir flutningatækin, léttir um leið fyrir við-
skiptunum. Verzlunarsagan er þess vegna samhliða þró-
unarsögu samgöngutækja á sjó og landi. 0g stærstu sam-
gönguleiðir ráða ekki aðeins viðskiptum og þróun þeirra,
heldur einnig menningu allri og útbreiðslu hennar að
nokkru.
Ýmislegt er það, sem veldur örðugleikum við flutn-
inga, meðal annars má telja það, sem nú segir:
1. F j a r 1 æ g ð i n a. Enginn mannlegur máttur
ræður yfir fjarlægðinni. Menn geta ekki eytt eða stytt
þær leiðir eða vegalengdir, sem liggja á milli tveggja
staða á jörðinni. En í reyndinni er mest um tímann að
ræða, sem í ferðimar fer, um fjarlægðina sjálfa gerir
minna til. Ef hægt er nú á dögum að fara einhverja vissa
leið á landi á 20 sinnum skemmra tíma en á 18. öld, þá
er það sama sem að landið væri 400 sinnum minna en þá
var. (Fj arlægðirnar eru kvadratrót af flatarmálinu á
rétthymdu jafnhliða svæði). Þar sem járnbi’autir eru,
hefur mönnum tekizt að ná þessum hraða. Framfarir í
samgöngum og hraðaauki hafa sömu verkanir og ef yfir-
borð jarðar færi sí-minnkandi.
2. Eðli vörunnar. Lifandi uxa er ekki jafnauð-
velt að flytja og grænmeti í körfum, grænmeti ekki eins
auðveldlega og kol, og kol ekki svo hæglega sem gull.
Viðkvæmni vörunnar, brothætta, þyrgd og
óstyrkleiki, allt er þetta til trafala við flutninginn.
En flutningahraðinn er bót við því að vissu leyti. Frá
Ameríku eða Ástralíu hefði ekki verið hægt að flytja
kvikfénað til Evrópu, hvorki lifandi né dauðan, á meðan