Samvinnan - 01.03.1929, Blaðsíða 57

Samvinnan - 01.03.1929, Blaðsíða 57
SAMVINNAN 51 og rúmtak hafa menn neyðzt til að taka upp málseining- ar af handa hófi. Hjá frumþjóðum eru mælingar oft af handahófi. Sagt er, að rauðskinnar og „trappar" við Hud- sonflóa hafi notað byssur sínar til þess að mæla skinnin, hvort sem byssumar voru langar eða skammar. Þess vegna hafa haldizt þar langskeptar byssur. Frönsku vísindamennimir á tímum stjórnarbylting- arinnar voru hreyknir af því, að hafa lagt ummál jarð- ar til grundvallar lengdarmálskerfi sínu (metrinn er i/40oooooo hluti úr ummáli jarðar). En eining þessi er ekki nákvæm, því að menn geta ekki vitað ummál jarðar með vissu, allra sízt þegar það er breytilegt. Menn hafa sann- að, að metrinn er 2/i0ooo of stuttur. Betra hefði verið að miða eininguna við sveiflulengd hengils á sekúndu á breiddarstigi Parísarborgai', eða þá við bylgjulengd ljós- geislans. En þetta skiptir ekki miklu máli. Lengdarein- ing metramálsins er lengd platínustangar þeirrai', sem viðurkennd var á alþjóðaþinginu 1889 og geymd er í skáp nokkrum í Sévres, en þrjú ríki eiga lykil að skápnum. — Enginn hugsar framar um ummál jarðar í sambandi við metrann1). Yfirburðir og vinsældir metrakerfisins eru ekki fólgn- ir í því, að lengdareiningin sé svo vel valin, heldur á hinu, að það fellur saman við tugakerfið, og það gerir allan reikning miklu léttari. Enginn veit, hver fyrstur hefir fundið tugakerfið. Sjálfsagt hefir sá maður lært af því, að telja á fingrum sér. En heppilegra hefði verið að velja tylftina en tuo- inn til þess að miða við. Tugurinn er ekki deilanlegur nema með 2 og 5, en tylftin með 2, 3, 4 og 6, og þær tölur eru meðfærilegri og hagkvæmari í viðskiptum, bæði um vörur og peninga. Þess vegna hafa sumar þjóðir Árið 1875 var sett á stofn alþjóðaskrifstofa fvrir mál og vog. Hún hefir umsjón með því, að mælitækjum sé haldið í samræmi og óbrengluðum alls staðar. — Auk þess eru í öllum löndum umsjónarmenn mælitækja og voga. 4
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104

x

Samvinnan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Samvinnan
https://timarit.is/publication/340

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.