Samvinnan - 01.03.1929, Side 56

50
SAMVINNAN
— og svo hiirnar, sem styðst við tilviljanir og hunda-
heppni, en hún er eitthvert átakanlegasta dæmi um sið-
spillingu nú á dögum. En löggjafamir eru ekki færir um
að gera þennan greinarmun. Þó ætti þeir að geta komið
í veg fyrir, að óhæfir menn seldi eða keypti fyrirfram,
ef unnt væri að greina þá frá hinum í reyndinni. Bezta
ráðið er að láta kauphallimar standa straum af þessu,
þar eð þær eru lögverndaðar stofnaðir1).
VII.
Mál og vog.
Mælikerfi og voga er óhjákvæmilegt til aðstoðar í
viðskiptum.
Það er mjög ósennilegt, að menn gæti til lengdar
látið sér lynda að skipta einni einingu gegn annari að
sléttu, t. d. uxa gegn þræli. Þess vegna hafa menn orðið
að vega og mæla vörana, sem skipt er, til þess að geta
verðlagt hana. Vogin er ekki aðeins tákn réttvísinnar frá
fornu fari, heldur einnig verzlunarinnar. Frá ómunatíð
hafa menn dregið ýmis lengdarmál af líkama sínum
(þumlungur, mæla, spönn, alin, fet, faðmur). Um þyngd
a) í kauphallarlögum þýzkalands, frá 22. júní 1996, eru sett-
ar tvær meginreglur: a) Rétt til kaupa og sölu fyrirfram hafa
aðeins þeir menn, sem til þess eru sérstaklega skrásettir. a)
Bönnuð er sala fyrirfram á vissum vörutegundum, fyrst og
fremst komvöru og námuhlutabréfum. En lögum þessum var
tekið mjög illa, og fjöldi kaupmanna neitaði að láta skrásetja
sig. Síðar var ákvæðið um skrásetninguna fellt burt, og þess
eins krafizt, að þeir væri kaupmenn,sem viðskiptin framkvæmdi.
Bændur hafa ýtt undir í þessari baráttu gegn kauphöllun-
um. þeir halda því fram, að þeir, sem selja fyrirfram, valdi
verðfalli, aðallega á korni. En áður voru slíkir kaupmenn
víttir fyrir það um langan aldur, að þeir spennti upp korn-
verðið og svelti þjóðina. Nú fá þeir átölur fyrir að valda verð-
falli í því skyni að spilla fyrir jarðyrkjöndum.