Samvinnan - 01.03.1929, Side 65

SAMVINNAN
59
sameiginleg yfimefnd. Hlutverk hennar yrði í því fólgið
að sameina hagsmuni einstakra deilda innan sambandsins,
og sérfræðinganefndirnar ætti að vera skyldar til að gefa
henni skýrslur um starfsemi sína.
Stofnfé.
„Meðlimirnir eiga að leggja til höfuðstólinn". Þessari
reglu fylgja öll hrein samvinnufyrirtæki, og hún ætti engu
síður að vera framkvæmanleg í alþjóðasambandi. Þau
stórsölu-sambönd, sem stofna í félagi alþjóðafyrirtæki,
hvort sem það á að reka iðnað eða verzlun, verða að leggja
því til fjánnagn. Framlög hverrar stórsölu verða að fai'a
eftir efnahag hennar eða þeim notum, sem gera má ráð
fyrir, að hún hafi af stofnun þess fyrirtækis, sem um er
að ræða. í almennum umræðum um málið, er ómögulegt
að benda á ákveðna fjárupphæð, sem hvert land ætti að
leggja fram. En gjörum ráð fyrir, að framlög hverrar
stórsölu yrði miðuð við þörf hennar á þeirri vöru, sem
alþjóðafyrirtækið á að framleiða.
Það getur samt sem áð'ur verið álitamál, hvort stofn-
féð eigi að fá í innborguðum hlutum eingöngu. Sú aðferð
væri vel hugsanleg, að samband samvinnufélaganna í því
landi, þar sem alþjóðasambandið reisir verksmiðju, léti
í té lán til að standast 'byggingarkostnað, og til kaupa á
vélum og hráefni til iðnaðarins. Til tryggingar láninu ætti
svo hlutaðeiganda samband að fá veð í eignum verksmiðj-
unnar, eftir því sem lög mæla fyrir í landi hverju. Það
sem á kynni að vanta, mætti svo fá með hlutaframlögum
þeira stórsölusambanda, sem að verksmiðjunni stæði.
Ágóðann, sem auðvitað yrði skipt milli stórsölusam-
bandanna í hlutfalli við viðskiptamagn, ætti fyrst í stað
að leggja við hlutafé þeirra hvers um sig og verja hon-
um til afborgunar áðurnefndu veðláni, svo framarlega,
sem eigi þyrfti á honum að halda til að auka verksmiðju-
reksturinn sjálfan. Ágóða mætti ekki borga út fyrr en
stofnlán verksmiðjunnar væri að fullu greíft. Það liggur
líka í augum uppi, að viðkomandi sambönd mætti ekki