Samvinnan - 01.06.1973, Blaðsíða 42

Fljótabátur á Jangtze-ánni þar sem hún er breið og lygn.
finnst í einu þeirra kvæða, sem hann
beindi til ritara nokkurs, Wei að nafni:
„Fyrir hliðum dýfissunnar stendur vorið,
en grænt er hvergi að sjá ...“
Tryggð eiginkonunnar
Á þessu tímabili dvaldist nánasta fjöl-
skylda hans ekki langt undan. Eiginkon-
an, sem Lí Pó heiðraði svo sjaldan með
heimsókn þegar vel gekk, sýndi sig nú sem
fyrirmynd skyldurækni og tryggðar. Með
hugrekki örvæntingarinnar bauð hún
hinum bröttu fjallaskörðum byrgin til að
fá áheyrn hjá stjórnanda staðarins sem
hún sárbað krjúpandi á hnjánum um að
koma því til leiðar, að Lí Pó yrði látinn
laus. Meðan þessu fór fram hugsaði Lí Pó
eins og endranær mest um sjálfan sig, og
skýrast kemur það fram í þakkarbréfi til
eiginkonu hans, þar sem hann leit svo á
að bezt væri, að hún heimsækti hann
ekki í fangelsið — tár hennar væru meira
en hann var maður til að bera!
Auðvitað setti Lí Pó einnig himin og
jörð á hreyfingu til að geta farið frjáls
ferða sinna. í kvæði einu til ríkisráðherr-
ans tjáir hann þá von sína, að keisara-
ættin komi sér til hjálpar, þar sem hann
krýpur smáður og grátandi í myrkrinu
og beinir augum sínum mót hinu himn-
eska ljósi. Lútan og vinbrúsinn gátu nú
aðeins fært honum sorg; þegar hann bar
bikarinn að vörum sínum megnaði hann
aðeins að andvarpa og vínið blandaðist
blóðtárum...
Snemma hausts 757 var hann að lokum
látinn laus. Herforingi einn, sem af
hreinni tilviljun kom þar sem Lí Pó sat
í fangelsi og hafði meðal annars það
verkefni að framfylgja þeim dómum, sem
fallið höfðu í uppreisninni, sá einnig
dómskjöl Lí Pós. Eftir að hann hafði
kynnt sér málið rækilega skipaði hann, að
fanginn yrði án tafar látinn laus. Því
næst lét hann gera hið undrandi skáld að
ráðgjafa í borgaralegum vandamálum í
höfuðbækistöðvum sínum.
Umsókn um stjórnarstörf
Árangurinn varð ný lofkvæði — í þetta
sinn til frelsarans, Súng Jó-sús. í ferð-
inni til Hankaó tókst Lí Pó með miklum
klókindum að telja velunnara sinn á að
senda umsókn til höfuðstaöarins með bón
um stöðu í stjórnarstörfum honum til
handa. Umsókn þessi var send í nafni
Súngs, en það var Lí Pó sem skrifaði
hana — Súng gerði ekki annað en skrifa
undir. Það er ómaksins vert að vitna í
skjal þetta, því að það sýnir hversu út-
smoginn Lí Pó var í að laga staðreynd-
irnar til eftir eigin höfði, að maður ekki
tali um hve létt honum er að hrósa sjálf-
um sér: „Yðar auðmjúkur þjónn beinir
hér með athyglinni að Lí Pó, sem áður
var meðlimur Han-lín-akademíunnar og
er nú 56 ára að aldri og mikilsvirtur í
höfuðstaðnum. Athygli fyrrverandi keis-
ara var vakin í upphafi T’ien-Pa-tíma-
bilsins. Hans hátign lét sér vel líka þær
málalyktir, sem þá urðu ofangreindum
manni í hag, og lét því næst kalla hann
til hirðarinnar. Þar fékk hann það verk-
efni að færa ríkisskjöl í góðan búning og
færa keisaralegar tilskipanir í stílinn, en
glæsibragur hans hlaut góðar undirtektir,
og var honum ríkulega launað. En lítil-
mótlegir ráðherrar dreifðu fölskum ó-
hróðri um hann, og hann sneri aftur til
fjallanna og lifði i iðjuleysi. Þegar svik-
ari af framandi ættum steypti rikinu í
glundroða, leitaði nefndur Lí Pó hælis
í Lú-sjan. Þegar Lin prins og hersveitir
hans áttu leið framhjá dvalarstað hans,
var hann með hótunum þvingaður til að
ganga í föruneyti prinsins. En áður en
leiðangurinn hafði komizt hálfa leið til
ákvörðunarstaðar síns, tókst honum að
sleppa. Yður er með allri virðingu bent á
þau lögfræðilegu skrif, sem gerð voru í
því tilliti. Málið var rannsakað á ný við
tvö síðari tilefni: fyrst af áróðursmála-
ráðuneytinu — síðar af mér sjálfum.
Ákærður var þá að öllu leyti sýknaður og
fregn þar að lútandi send til höfuðstað-
arins. Nefndur Lí Pó, sem dvelst í mínu
lögsagnarumdæmi, hefur þannig eftir
nákvæma rannsókn verið saklaus fund-
inn. Hæfileikar hans eru þess eðlis, að
vel má nota þá við opinber stjórnarstörf;
siðareglum hans má líkja við Ch’aó Fú
og Hsu Jú; verk hans eru þannig að þau
hafa uppeldisleg áhrif á þjóðina; þekking
hans hefur gert honum kleift að rann-
saka niður í kjölinn alla leyndardóma
alheimsins og mannkynsins. Þrátt fyrir
það hefur hann aldrei hlotið nokkra
stöðu í ríkinu — en um það hafa hin
fjögur heimshorn komizt að raun með
gremju. Er ætlunin að láta mann þennan
hvers nafn endurómar í alheiminum
koðna niður vegna skorts á athygli? Frá
ævafornum tíma hafa þessi spöku orð
borizt okkur til handa: „Hann lét kalla
aftur hina brottreknu og menn gáfu
honum hjarta sitt.“ Ég bið allra náðar-
samlegast yðar hátign, sem frá yðar há-
reistu borg lætur skin sólar falla yfir
jörðina og lætur ljósið afhjúpa jafnvel
það sem dýpst er hulið, að manni þessum
verði náðarsamlegast veitt staða í höfuð-
stað ríkisins.“
Eftir slika lofræðu um sjálfan sig gat
raunar litið svo út, að framtíð Lí Pós væri
í áróðursmálaráðuneytinu.
En hann fékk enga stöðu í þetta skipti
fremur en fyrr. Ráðherra sá, sem hafði
umsjón með málinu og var allvel við Pó,
sá hvað sem öðru líður um að landráða-
dómurinn var ógildur.
Dæmdur í útlegð
í ársbyrjun 758 gekk svo Lí Pó úr þjón-
ustu Súngs og tók að flakka á nýjan leik.
í grennd Lú-king varð hann skyndilega
alvarlega veikur, og hann var ekki fyrr
kominn á ról aftur en hann villtist inn á
landsvæði uppreisnarmanna og varð í
skyndi að leita sér hælis lengra suður frá.
Þar uppgötvaði hann, að einn æskuvina
hans hafði nýskeð verið útnefndur í þýð-
ingarmikla áhrifastöðu. Með nokkrum
kröftugum lofkvæðum reyndi Lí Pó því
þegar í stað að tryggja sér stöðu í Ch’ang
-an. En það heppnaðist því miður ekki.
Og þá dundu þau ósköp yfir, að ráð-
herrann, sem á sínum tíma hafði breytt
dómi hans, varð allt í einu að fara frá
embætti sínu. Með því missti allt það
fólk, sem hann hafði haldið hlífiskildi
yfir, alla vernd.
Það hafði í för með sér alvarlegar af-
leiðingar fyrir Lí Pó, sem þá var einmitt
staddur aftur í umhverfi Lú-sjan og gat
sízt af öllu grunað, að nokkuð nýtt gæti
komið fram í sögunni um Lín prins. En
sú varð nú einmitt raunin á. Úrskurði
ráðherrans var hnekkt og Lí Pó gerður
útlægur til yztu marka Kína um óákveð-
inn tima.
Jeh-lang í Junan-héraði í austri var
staðurinn, sem Lí Pó varð að hverfa til.
Þegar hann var að búa sig í þessa löngu
42