Samvinnan - 01.06.1973, Page 58

þær mega bara ekki vera -flóknar og ekki
heldur mjög einfaldar. Þetta veldur síður en
svo erfiöleikum í starfinu því Jónmundur skii-
ur flesta hluti rétt endaþótt hann geti kannski
ekki útskýrt þá. Þetta helgast af því að hann
hefur stórt hjarta. í raun og veru þykir hon-
um vænt um alla menn og líka kommúnista
og hann gætir þess yfirleitt að lemja þá ekki
mjög fast í hausinn. Þessari jákvæðu afstöðu
hans til manna veldur að sjálfsögðu meðfætt
góðlyndi en einnig kemur þar til óvenjugott
heimilislíf sem hefur alltaf göfgandi áhrif.
Konan er að vísu dálítið mislynd en það
kemur ekki að sök þar sem slikt hrín ekki á
honum fremur en rök og þessháttar. Dóttirin,
hún Gunna litla, er sólargeislinn í lífi hans,
og hann þarf ekki annað en að leiða hugann
að henni ef eitthvað skyggir á hamingjuna. Þá
fyllist brjóstið birtu og yl og hjartað, sem er
óvenjustórt fyrir, trútnar út og það kemur
einsog kökkur í hálsinn. Gunna litla ber af
öðrum stúlkum í plássinu, það sér hver heil-
vita maður. Augun eru blá einsog himininn og
tennurnar hvítar einsog postulín. Hún hefur
hárið hans, jarpt og þykkt og hrokkið. Gæf-
lynd er hún einsog hann og kát einsog hann.
Það er svosem auðséð hún elskar lífið, hún
Gunna litla, og til hvers er að lifa því uppá
annað?
„Góðan dag, góðan daginn." Hann er að
heilsa kaupmanninum.
„Fínt er veðrið,“ segir hann við manninn á
Skattstofunni, en sá góði maður virðist bæði
sjónlaus og heyrnarlaus.
Hann klappar á lítinn glókoll sem verður á
vegi hans, en yrðir að sjálfsögðu hvorki á
hundinn né köttinn, hehe, enda er hann ekki
listamaður.
„God dag,“ segir hann pá dansk og lyftir
þykkri hendinni að gljáfægðu derinu.
„Gúdda,“ svarar náungi með svört gler-
augu, svart skegg, svarta alpahúfu og svarta
skjalatösku.
Þennan mann hafði Jónmundur ekki séð fyrr,
en hann sá strax að hann var útlenzkur.
Og þarna verður barnavagn á vegi hans.
Hann vinkar puttanum framaní barnið, sem
tekur útúr sér snuðið til þess að geta rekið
upp org. Það hrín að sjálfsögðu ekki á hon-
um.
Og áfram stikar hann eftir götunni með
sólina í hnakkann og þrastakliðinn allt í
kring. Og hann tekur undir af gömlum vana
endaþótt hann geri sér fulla grein fyrir því að
fátt sé skylt með honum og þessum fuglum
utan sálarlífið, sem er mjög söngvið. Já hann
getur verið harður í horn að taka ef honum
sýnist svo: danglað í hausinn á kommum og
rifið kjaft við dóna, og ekki óttast hann öl-
óða slagsmálahunda enda eiga slíkir ekki
erindi sem erfiði í hendurnar á honum. Hann
lyftir húfunni aftur á hnakka til að kæla ennið,
enda er það leyfilegt meðan maður er ekki
kominn á pligtina. — Ja — hún Gunna litla!
Og hann kemst ',óðar í enn betra skap.
Það má meðal annars sjá á göngulaginu
þegar litið verður á hann aftanverðan þar sem
hann þrammar áfram eftir götunni, umvafinn
þrastasöng og hlýju sólskini.
Náunginn með svörtu gleraugun, skeggið,
alpahúfuna og skjalatöskuna hélt éfram göngu
sinni í þveröfuga átt og létti ekki ferðinni
fyrr en hann kom að litlu og snotru húsi með
postulínshundum og lifandi ketti í gluggan-
um. Þetta var reyndar húsið hans Jónmundar
lögregluþjóns, en það vissi náunginn að sjálf
sögðu ekki — hann vissi ekki einusinni að
lögregluþjónninn sem hann hafði mætt og tal-
aði á dönsku héti yfirhöfuð Jónmundur.
Hann hringdi dyrabjöllunni og það leið ekki
á löngu áðuren húsfreyja, sem ekki hafði
unnizt tími til að klæða sig í alminleg föt,
kom til dyra og spurði hvaða erindi menn ættu
svona snemma morguns í venjuleg hús.
„Jæj er in úðlænding," sagði útlendingur-
inn árrisuli og gaut augunum inneftir þröngum
ganginum þvi honum hafði sýnzt hann sjá
eitthvað eftirtektarvert.
„Ajæja," sagði konan og geispaði.
„Jæj har her nogle buger po engelsk,"
hélt maðurinn áfram og rýndi inn eftir gangin-
um.
„Ajæja,“ sagði konan og klóraði sér undir
vinstra brjóstinu.
„Dí er mosgé intreisséruð i engelske bug-
er,“ sagði maðurinn og tróð sér inní gang-
inn, ,,—de handler om hýpnótiséring, sex-
próbleimer, „How to be Happy“ og mange
flere ting og so hær jæj ogso Andres Ond og
Mikei Más og Snúrri Snupp . . . . “ Og meira
heyrðist ekki, því hann hefði rekið rassinn í
hurðina og ýtt henni aftur, og það heyrðist
smella í lásnum.
Nú segir aftur af Jónmundi, þar sem hann
kemur þrammandi sömu leið og hann hafði
farið um morguninn. Hann ætlar að borða há-
degisverðinn heima aldrei slíku vant. Fyrir því
er engin sérstök ástæða — nema ef vera
kynni sú að hann langaði til að bjtóða Gunnu
litlu góðan daginn. Það hafði verið óvenju
rólegt á pligtinni þennan morgun, hann hafði
í rauninni ekki haft annað að gera en að
heilsa hinum og þessum (að lögreglusið að
sjálfsögðu) og þess á milli hafði honum gefizt
ágætt tóm til að hugsa um það hvað hann
væri hamingjusamur.
Sem hann gekk framhjá verzluninni sá hann
hvar maður stóð uppá kassa og reif kjaft. Þar
sem slíkt heyrði til nýlundu í þessu plássi fór
hann að velta því fyrir sér hvort hann myndi
eftir nokkru paragrafi þar að lútandi hvernig
bregðast ætti við þvílíkri uppákomu. Á hann
að dangla í hausinn á manninum eða láta
einsog ekkert sé? Það fer náttúrlega eftir því
hvort þetta er geggjaður maður eða stríðs-
æsingamaður. Hann reynir að gera sér grein
fyrir þessu sem hann gengur framhjá verzl-
uninni, en af orðræðu mannsins er mjög erfitt
að gera sér grein fyrir því hvort heldur sé,
raunar mátti helzt ætla hann væri hvorttveggja.
— Þetta er bara einhverskonar kommúnisti,
hugsar Jónmundur með sér og lyftir húfunni
aftur á hnakka, sem táknar það nánast að
pligtinni sé lokið í bili og þá er málið út-
kljáð af hans hálfu. Hann finnur ekki til neins
kala í brjósti sínu til þessa gæfusnauða manns
sem spillt hefur ró staðarins með hávaða og
handapati. Þar ómar afturámóti söngur þrast-
anna frá því um morguninn og hugsunin tek-
ur aftur að snúast um hana Gunnu — ja —
hún Gunna litla . . .
Ekki var það venja Jónmundar að banka
heima hjá sér svo hann ryðst bara beint inní
herbergið hennar Gunnu litlu, kátur og hress
og án þess að gera boð á undan sér. Hann
verður þess áskynja, sem hann opnar dyrn-
ar, að Gunna litla er ennþé í bólinu og hjá
henni ókennileg mannkind. f sama mund er
þrifið í sængina en skötuhjúin hverfa undir
hana svo ekki sést á þeim haus eða sporður.
Þetta lætur Jónmundur ekki viðgangast, og
allra sízt þar sem hann er ennþá í úniform-
inu: þrífur hann snarlega í rekkjuvoðina og
afhjúpar hjúin til hálfs eða vel það og bregður
um leið nokkuð í brún er hann lítur manninn
sem hann ber nú óðar kennsl á. Er ekki að
orðlengja það að þar er kominn náunginn sem
hann heilsaði á dönsku fyrr um morguninn
og ekki í neinni spjör að því er bezt verður
séð.
„Ja kvur andskotinn," verður dóna að orði
á hressilegri íslenzku sem hann starir á Jón-
mund, „— þetta er þó ekki pabbi þinn?“
„Jú,“ segir Gunna lágt og er einna likust
tómötu í framan.
„Kvurtþó í heitasta, kondu annars blessaður
og sæll, höfum við ekki sézt áður?“ segir þá
kauði og beinir kveðju til Jónmundar, sem star-
ir á hann í orðvana forundran og hugleiðir
hvort harn eigi ekki að lemja hann í hausinn
með kylfunni.
Gunna flissar bara og reynir að toga sæng-
urverið yfir ber brjóstin, sem var nú út al
fyrir sig synd með því að geirvörturnar á þeim
voru svo sætar og fallega Ijósrauðar.
„Ja — hvað skal segja, ætli sé ekki kom-
inn tími til að fara í buxurnar?" segir svinið
á lýtalausri íslenzku.
Og þarmeð er hann setztur á rúmstokk-
inn og bendir Jónmundi að rétta sér buxurn-
ar.
En Jónmundur er nú ekki aldeilis á þvi
heldur þrifur hann til kylfunnar og lemur dón-
ann í hausinn.
„Lemurðu mig í hausinn bölvaður?" segir
dóninn.
„Og lem þig aftur — og fastar — ef þú
hefur þig ekki á braut,“ segir Jónmundur og
veifar kylfunni.
„Buxnalaus?“ spyr dóninn.
„Með það sama, eða ég mölva á þér topp-
stykkið,“ segir Jónmundur og hefur nú færzt
allur í aukana.
Þetta lætur dóninn ekki segja sér tvisvar,
hann þrífur buxurnar, skyrtuna, jakkann, húf-
una, gleraugun og töskuna og er þotinn út
á augabragði en gefur sér þó tíma til að
kasta kveðju á húsfreyjuna um leið og hann
skýzt gegnum ganginn.
En Jónmundur snýr sér að dótturinni, sem
fram til þessa hefur verið augasteinninn hans,
og það er sársauki og jafnvel ávítun í rödd-
inni þegar hann segir við hana:
„Hvernig gaztu gert þetta?“
„Ég veit það bara ekki," segir hún og ríg-
heldur sængurverinu yfir brjóstunum. Og þeg-
ar hún sér hvað hann góði pabbi hennar hef-
ur tekið þetta nærri sér, bætir hún við í hjart-
ans einlægni: „Ég lofa því að gera þetta
aldrei aftur."
Frá og með þessum degi hljómaði ekki svo
mikið sem ómurinn af söng skógarþrastanna
frá þessum fagra sumarmorgni i brjósti Jón-
mundar lögregluþjóns, það var líkast því að
skrúfað hefði verið fyrir útvarpið . . .
— En á náttborðinu hennar Gunnu tróndu
skoltarnir úr gestinum, þar sem honum hafði
láðst að skella þeim uppí sig í óðagotinu. Það
er nú einusinni svona að gerfitennur eru
stundum frekar til trafala, endaþótt notast
megi við þær svosem einsog til að bíta í
fransbrauð eða þá að veifa þeim framan [
sólarlagið 4
58