Andvari - 01.08.1961, Blaðsíða 50

144
SIGURJÓN BJÖRNSSON
ANDVAKI
læknislræði við háskólann þar i borg.
Að því búnu lagði hann stund á geð-
lækningar og lærði m. a. hjá hinum
fræga Pierre Janet í París. Hann varð
geÖlæknir við geðlækningaklinik háskól-
ans í Zúrich (Burghölsli) árið 1900. Sú
stofnun var þá ein hin frægasta í allri
Evrópu undir stjórn hins rórnaða vísinda-
manns E. Bleuler. Það mátti því segja,
að Jung hefði notið góðrar menntunar
og ungum að árurn hlotnazt mikill frami.
Brátt varð mjög kært með þeim Jung
og Freud. Jung settist þegar við fótskör
meistara síns og nam fræðin. Freud dró
heldur enga dul á hversu mikils hann
mat lærisveininn. Hann dáðist að skörp-
um gáfum hans, óvenju auðugu ímynd-
unarafli og mikilli hugkvæmni — og
síðast en ekki sízt að óslökkvandi eld-
móði hans. Jung tók nú að rannsaka og
breiða út kenningar Freuds í Burghölsli,
og þar varð brátt eitt annað aðalsetur
hinna nýju fræða. Bleulcr hreifst með
og varð um hríð fylgismaður Freuds.
Ymsir þeirra sálkönnuða, er síðar gátu
sér hvað mestan orðstír, s. s. Brill, Abra-
ham og Eitington, fengu sína fyrstu
vígslu í Burghölsli. En þótt undarlegt
megi virðast, varð fylgispekt Jungs jafn
endaslepp og hún hafði verið áköf í
byrjun. Að fáum árum liðnum fór að
koma í ljós, að Jung undi sér ekki alls
kostar meðal Freud-sinna og árið 1912
kom að því, að hann sagði skilið við þá
að fullu og öllu.
Því hefur löngum verið haldið lram,
að ástæðurnar fyrir brotthvarli Jungs hafi
verið fræðilegs eðlis. Vissulega er það
rétt, en aðeins að vissu marki. Þar voru
einnig aðrar ástæður og þær persónu-
legar.
Frá 1907—1912 fjölgaði lærisveinum
Freuds talsvert. Að undanteknum Jung
og Jones voru þeir allir Gyðingar. Jung
var enginn Gyðinga-vinur (eins og
reyndar kom í ljós á síðari stríðsárun-
um) og það fundu þeir vel. Það varð því
alltaf heidur kalt á milli þeirra og Jungs.
Ennfremur kom til nokkur öfund og
afbrýði frá Gyðinganna hálfu, því að
engum duldist, að Freud hafði mest dá-
læti á Jung.
Onnur ástæða var einnig. Jung var
svissneskur prestssonur, alinn upp í mikl-
um strangleika og siðavendni. Enda þótt
hann hrifist um stund af kenningum
Freuds, mun samt hafa verið eitthvað í
eðli hans, sem barðist gegn því að viður-
kenna þær til fulls. Það hefur t. d. komið
í ljós síðar, að i lækningum sínum á
sjúklingum var Jung alla tíð mjög lítið
gefið urn þá nákvæmu eftirgrennslan
varðandi viðkvæm feimnismál, sem Freud-
sinnar hafa ávallt talið óhjákvæmi-
lega.
1 þriðja lagi var Jung mjög metnaðar-
gjarn maður og þráði skjóta frægð. Hon-
um varð fljótlega ljóst, að leiðin til frama
fyrir fylgismenn Freuds mundi reynast
torsótt mjög og seinfarin, og þar var
hann vissulega sannspár.
En Jung var gáfaður og vel mennt-
aður maður. Þess vegna valdi hann þá
leiðina að ráðast á hina veiku bletti sál-
könnunarinnar, nota ýmsar bendingar,
sem Freud hafði gefið, en ekki fylgt eftir
og sjóða saman úr öllu nýja kenningu,
sem í senn bar sterkt svipmót sálkönn-
unarinnar og var þar að auki ntun auð-
meltari og siðferðilega aðgengilegri fyrir
allan almúga. Þetta tókst Jung svo vel,
að um skeið leit svo út fyrir, að hann
hefði endurbætt kenningar Freuds til
muna. Hlaut hann mikið lof og frægð
fyrir. Hann stofnsetti nýjan sálfræði-
skóla, varð prófessor, fyrst í Zúrich
(1933—41) og síðan í Basel (1944), varð
aðnjótandi margvíslegs heiðurs og and-
aðist loks í hárri og virðulegri elli á s.l.
vori.