Andvari - 01.10.1963, Page 43

ANDVAllI
ÁRNI BÖÐVARSSON SKÁLD
161
ortar eða þeim lokið, en Gríms rímur
jarlssonar og rimuna af Þorsteini skelk
tímasetur Arni í fyrirsögnum eiginhand-
arrita. Nafn sitt bindur hann í öllum
rímum sínum, að Grobbiansrímu frá skil-
inni, nema í Agnarsrímum, þar sem hann
segir ófólgið skírnarnafn sitt og föður-
nafn. Jafnan kemur nafn hans í eða
undir lok rímria. 1 lann yrkir rímur út
af fornaldarsögum, Islendinga sögum, ís-
lendinga þáttum í Olafs sögu Tryggva-
sonar og riddarasögum. Tiltölulega mik-
ill hluti rímna hans er kveðinn eftir Is-
lendinga sögum.
Elztar þeirra rímna, sem Iiér um ræðir
og stytzti rímnaflokkur Arna eru Grírns
rímur jarlssonar, fjórar að tölu, ortar 1741.
Næst kernur stök ríma af Þorsteini skelk
„kveðin á kvöldvöku um haustið 1744“,
og biður skáldið áheyrendur að láta hana
ekki gera sig myrkfælna. Þá eru Haralds
rímur Elringsbana 12 að tölu ortar 1746,
sennilega fyrir Ingveldi Gísladóttur. Þar
hindur Arni föðurnafn sitt ásamt skírnar-
nafni, sem hann og gerir í sumum rím-
um sínum síðar, en eldri rímnaskáld
binda skírnarnöfn sín ein. Gísli Kon-
ráðsson segir einkennilega sögu um er-
indi eitt í tíundu rímu, en það hljóðar
svo:
Tíu menn og þúsund þar
þessum senn til meðhjálpar
öldu renna upp á mar,
eggjar grenna hlífarnar.
Segir Gísli, að þegar Arni hafði kveðið
fyrsta vísuorð þessa erindis, kæmi tregða
að honum að yrkja. „Svo lengi stagaðist
hann á erindis upphafi þessu“. En þá
bætti Sigurður vinur hans Jónsson við
þeim þrem vísuorðum, sem á eftir fara,
og kvað Arni síðan viðstöðulaust rímuna
út. „Fyrir því var það sagt“, segir Gísli,
„að Árni hefði misst skáldskapargáfuna,
en Sigurður kveðið hana á hann aftur."
Til er önnur saga um það, að Árni missti
skáldskapargáfu, en fengi hana aftur.
Elún er á þá leið, að eitt sinn kastaði
hann fram þessari vísu við Gunnlaug
frænda sinn Snorrason:
Sver eg það við mold og málm,
mitt parrik og hattinn,
aidrei skal eg yrkja sálm,
þó eldri verði en skrattinn.
Fyrir þessa vísu hefndist Árna svo, að
hann missti skáldskapargáfu, og fékk
hana ekki aftur þar til hann lofaði að
yrkja andlegt kvæði. Þá orti hann Skjöld.
Næst í tímaröð á eftir Haralds rímum
I lringsbana kemur sá hluti Ulfarsrímna,
sem Árni kvað. Hann tímasetur ekki þess-
ar rímur, en dagsetur eiginhandarrit sitt
að þeim 12. desember 1752, og geta þær
ekki yngri verið en frá því ári. Hins veg-
ar kemur það til greina, að Akratún er
nefnt þar sem Árni bindur nafn sitt í
rímnalok, og sést af þessu, að kominn er
hann að Okrum þegar hann yrkir þær.
Fyrri hluta Úlfarsrímna orti frændi Árna,
Þorlákur Guðbrandsson sýslumaður í
Isafjarðarsýslu, en hann dó frá þeim í
bólunni miklu 1707, hafði þá ort átta
rímur og mikinn hluta þeirrar níundu.
Fyrir bón síra Snorra, frænda síns, tók
Árni upp þráðinn þar sem Þorlákur hafði
hætt og lauk rímunum, en þær eru alls
16. Úlfarsrímur voru prentaðar í Hrapps-
ey 1775, og var það í fyrsta skipti að ver-
aldlegar rímur voru prentaðar hér á landi.
Áður en Árni kvað sinn hluta Úlfars-
rímna hafði hann ort kvæði upp úr fyrstu
rímu Þorláks frænda síns og nefndi það
Úlfarsdrápu. Bragarháttur er dróttkvætt.
Úlfarsdrápa er með hendi Árna í vísna-
kveri hans frá 1746.
Jón Árnason, austfirðingur að ætt, fékk
Snæfellsnessýslu 1754. Hann hafði notið
mikillar hylli Rantzaus greifa, sem var
stiftamtmaður yfir Islandi, og fyrir hans
11