Andvari - 01.10.1963, Page 104

GUÐMUNDUR FRÍMANN:
Leikbræður við fljót
Ekki eru miklar líkur til, að eitt gerist öðru skemmtilegra í þorpinu þetta
blíða síðsumarkvöld. Þó er aldrei að vita. Enda þótt þorpið atarna virðist í augum
ferðamannsins hafa verið stungið svefnþorni frá upphafi vega, lifir það sínu
lífi, dreymir sína drauma, rétt eins og drengina uppi í fljótsbakkanum ofan
við hröra og sískjálfandi brúna.
Þarna hafa þeir setið síðan skömmu eftir kvöldmat, hálfir á kafi í gras-
lubba bakkans, og leikið gamlan leik, jafnvel þótt báðir ættu að vera vaxnir
upp úr slíkum barnaskap fyrir löngu. Þetta eru gamlir leikbræÖur, og einhvern
veginn hafa þeir ekki getað fengið sig til að hætta þessum kvöldleik æskunnar.
Hann hefur kallað þá upp fyrir brúna margt síðkvöldið, þegar hlýtt hefur verið
í vcðri; ef til vill hefur liann verið þáttur í löngum og margdreymdum draumi . . .
Ekki eru þeir jafnaldra, þessir piltar, og næsta ólíkir virðast þeir vera að
eðli og háttum: Glói, fjórtán ára, sonur ekkjunnar í Efstakofanum, glóhærð
og bláeyg rengla — dreyminn á svip; Gvendur, sextán ára, fóstursonur Höllu
gömlu á Fljótsbakkanum, dökkur á brún og brá, þrekinn og kraftalegur og
aldrei kallaður annað en Höllu-Gvendur. Neinei, þeir eru ekki líkir, þessir
piltar, það er öðru nær, þó mega þeir ekki hvor af öðrum sjá, að því er virðist.
Kofar þeirra kerlinganna, efstu útverðir þorpshúsanna, standa sinn hvor-
um megin við malarstíginn, rétt neðan við brúarsporðinn, og þeir hafa glápt
hvor á annan grænförðuðum og skitnum tjögrarúðugluggum sínum þvert yfir
götuna svo lengi sem elztu menn muna, og minni gamalla manna er þó bæði
gott og trútt. Enda þótt kofarnir þessir séu komnir að fótum fram af elli, og
vindar ótal ára og allra átta, ýmist glóðheitír eða nístingskaldir, liafi gnauðað
um þekjur þeirra og gustað sólsviðnum graslubbanum niður í gluggaglyrnurnar,
halda þeir ennþá velli. Á góðviðrisdögum líkum sem þessum hefur móreykur-
inn alla tíð lyppað sig jafnværðarlega upp úr strompum beggja eins og í gamla
daga og löngu áður en Glói í Efstakofanum og Höllu-Gvendur sáu dagsins ljós.
Enda þótt þessir kol’ar tveir beri þess engin merki, að nýr tími hafi vitjað
þorpsins, er það engin sönnun þess, að hann hafi ekki komið þar við. Það
hefur hann sannarlega gert. En ekki verður á neinu séð, að hann hafi kosið