Andvari - 01.01.1948, Side 97

ANDVAIII
Áréttinjí i lircnnu lagi
93
andvara. Bersýnilegt, allt of bersýnilegt er jafnvel illa skygn-
um mönnum á þessi málefni, að leggja verður langt um
meiri áherzluþunga en enn er gert á það að temja íslenzku-
neinum
í fyrsta lagi að ráða merkingar orða af mvndun þeirra, upp-
runa og afleiðslu og samansetningu, svo að upp-
komið fólk og skólagengið verði ekki sér til
minnkunar að ófyrirsynju bert að því að skilja
ekki orð síns eiginmáls, svo sem oft má nú
heyra og sjá,
i öðru lagi að skýrgreina hugmyndir sínar og hugrenningar
og mynda réttilega orð um þær í samræmi við
orðmyndunarlögmál tungunnar, svo sem þeim
er raunar eðlilegt, sem óspilltir éru af hjána-
legum lærdómi erlendra mála, svo að útsltrif-
aðir standi nemarnir ekki uppi eins og glópar
á siðan, ef þeir þurfa að gera sér og öðrum
ljósar með orðum eiginnar tungu hugsanir,
orðaðar af erlendum mönnum, og
i þriðja lagi að varast að herma eftir í tali eða riti málfars-
duttlunga, er stöku tilgerðarsamir rithöfundar
hafa stundum til sundurgerðar eða i auglýsinga-
skyni svo sem eftirtök og því mætti líklega helzt
lcalla listrænt orðalag og orðaval, með því að
slíkt er fráleitt ætlað til að viðhafa nema í eitt
og eitt skipti — og er meira en nóg viðhöfn —,
því að það er oft háskalega meingað af fárán-
legum latmælum, afbökunum og erlendum
slettum, — alveg óþarflegum afkáraskap og
ógeðslegum og því óþolandi apaskap í annarra
máli.
Burt með allan slíkan óþverra úr almennu máli! „Háð-
ungar-orð, sem eyrum Huldu særar ei skulu spilla“ tungu
vorri meir. Nógsamleg forsmán er, að dæmi finnist jafnvel
skólagenginna manna, sem verða að undri frammi fyrir al-
þjóð, haldandi og haldandi fram, að ekki séu til í íslenzku