Menntamál - 01.09.1964, Qupperneq 36

30
MENNTAMÁL
Verknaðurinn höfðar sem sé til hinna sjónrænu, hljómrænu
og hreyfirænu hæfileika einstaklingsins.
Þau líffæri, sem taka virkan Jrátt í lestrarstarfinu, eru
augun, heilinn og talfærin. Til þess að lesturinn geti geng-
ið snurðulaust, þurfa Jrví þessi líffæri að vera heilbrigð og
starfa rétt. En auk Jress eru fleiri skilyrði nauðsynleg. Eins
og áður er sagt, er þungamiðja lestrarstarfsins túlkun sjón-
áhrifanna í heilanum, og frumskilyrðið fyrir slíkri túlkun
er Jrað, að tiltækur sé nægilegur orðaforði. Enn fremur má
nefna nauðsyn tilfinningalegs jafnvægis og einbeitingar.
Þetta skulum við hafa í huga, þegar við reynum nú að átta
okkur á orsökum lestregðunnar.
Orsakir lestregðu.
Þar sem þetta viðfangsefni er á mörkum læknisfræði, til-
raunasálfræði og uppeldisfræði, hefur Jrað verið tekið til
meðferðar af sérfræðingum með mismunandi menntun og
starfsreynslu og þannig varpað á Jrað ljósi úr ýmsum áttum.
Ekki hefur verið verulegur ágreiningur um Jrað, hverjar
Jrær orsakir séu, sem valdið geti lestregðu, ýmist einar sér
eða með öðrum, en um hitt hafa skoðanir skipzt, hver or-
sakanna sé algengust og hverja telja megi frumorsök og
hverjar meðverkandi. Læknarnir eru Jreirrar skoðunar, að
algengasta orsök lestregðu sé arfgeng vöntun hæfileika til
að öðlast venjulega lestrargetu á venjulegum tíma með
venjulegum aðferðum, Jrrátt fyrir eðlilega greind, heilbrigða
sjón, heyrn og talfæri. Með öðrum orðum: að frumorsökin
sé arfgengt, sjúklegt fyrirbrigði, sem nefnt hefur verið með-
fædd orðblinda. Sálfræðingum og uppeldisfræðingum er á
hinn bóginn gjarnt að halda Jrví fram, að orsök lestregðu
sé fyrst og fremst uppeldismistök, að svo miklu leyti sem
ekki er um að ræða eðlileg frávik frá hinu almenna, hlið-
stæð frávik varðandi lestrargetuna og eru á öllum öðrum
sviðum mannlegra hæfileika.
Orsakir lestregðu hafa verið flokkaðar á margvíslegan