Menntamál - 01.09.1964, Blaðsíða 48

42
MENNTAMAL
barninu í té heppileg leikföng, t. d. kubba, myndaþrautir,
liti, krít, leir, smíðaverkfæri og saumadót og laða það til að
byggja, teikna, móta, smíða og sauma og leiðbeina því við
þessa skapandi leiki, má þroska skynjun barnsins og hand-
lag og þjálfa einbeitinguna. Slíkar uppeldisaðferðir krefj-
ast ekki dýrra leikfanga, en þær útheimta það, að foreldr-
arnir gefi sér tíma til að sinna barninu, eða með öðrum
orðum til þess að ala það upp. Það er með þessum hætti,
sem foreldrarnir geta gert sitt til að koma í veg fyrir, að
ljarnið lendi seinna í örðugleikum með lestrarnámið. Það
er engan veginn rétta leiðin að fá barninu bók í hendur
eða senda það í tímakennslu í þeim tilgangi að tryggja því
góðan árangur síðarmeir í skólanum.
Sú skoðun virðist vera útbreidd, að því lyrr sem lestrar-
kennslan heljist, þeim mun betri árangurs sé að vænta af
lestrarnáminu. Þetta er alrangt. Rannsóknir benda þvert á
móti til þess, að það sé mjög varhugavert að hefja lestrar-
námið of snemma. Það hefur komið glöggt í ljós, að þroska-
stig barnsins, þegar það byrjar lestrarnám, hefur úrslita-
áhrif á framfarir þess og aðlögun að skólanámi, ekki aðeins
fyrsta veturinn heldur út allan skólatímann. Það virðist
vera harla lítill ávinningur að lestrarnámi barna yngri en
7 ára, jafnvel þótt þau hafi náð lesþroska, eins og líklegt
er að sé um helming 6 ára barnanna. Til þess að rökstyðja
þetta skal hér getið tveggja athyglisverðra tilrauna, sem
gerðar voru í Bandaríkjunum til þess að komast að raun
um, hvenær eðlilegast væri að hefja lestrarkennsluna, en
þar í landi verða börn skólaskyld 6 ára gömul. Vísinda-
maður að nafni Kleister gerði tilraun með leslrarkennslu
5 ára barna og komst að eftirfarandi niðurstöðu: Það var
mögulegt fyrir biirn, sem fóru í 1. bekk fimtn ára gömul,
að taka eðlilegum framförum í lestri allt fyrsta skólaárið.
En lestrarleikni slíkra barna var samt sem áður ekki varan-
leg og týndist auðveldlega niður í sumarleyfinu milli 1.
og 2. skólaárs. Alvarlegra var þó, að það tap á lestrar-