Skírnir - 01.12.1918, Blaðsíða 31

'Skirnir]
Erasmus frá Rotterdam
301
að dreifa athygli fólksins frá hinu. Um það ritar Erasmus
meðal annars:
»Ekki eigum við þó vist að drepa hvern einasta
Tyrkja? Nei, fáeinir eiga að halda líii, og þá eigum við
að kristna. Við sendum scótistana og occamistana til
þeirra sem trúboða. Aumingja Tyrkinn! Hvað skyldu
þeir hugsa, þegar þeir heyra talað um instansa, og
quidditates og relativitates, og þegar þeir sjá trúboðana
hárreita hvorn annan og hrækja hvorn á annan. Hvað
skyldu þeir hugsa, þegar prédikarabræðurnir taka að æpa
á heilagan Thómas, mínoritarnir á doctor Seraphicus, en
Hominalistar og Rea.istar fara i hár saman um 2. persónu
guðdómsins, alveg eins og Kristur væri illur andi, sem
mundi ráðast á þig og rifa þig á hol, ef þér eitthvað
lítilsháttar skeikaði í »fræðinni« um hann? Meðan við
lifum jafn spiltu lífi og við gerum, hljóta Tyrkir að líta
á okkur sem ofsóknara eina. Hvernig eigum við að fara
að fá Tyrki til að taka trú á Krist, meðan við ekki sýn-
um það í neinu, að við trúum á hann sjálfir? Trúarsetn-
ingar ættu að vera sem fæstar og einfaldastar. Sýnið
þeim fram á, að Krists ok sé indælt og hans byrði létt,
og að við viljum vera hirðar en ekki úlfar.-------------En
hvað er um Krist hirt. Alt gengur út á syndakvittanir,
undanþágur og afiausnir — alt gengur út á pyngjuna.
Spyrjið háspeking einhverrar spurningar, og undir eins
hrynja háfieyg orð eins og skæðadrífa. En engum dettur
í hug að segja þér, hvað þú átt að gera og hvað ógert
að láta.«
Þetta bréf er hér tilfært vegna þess, að það sýnir
undravel andann í lífsskoðun Erasmusar og hvað fyrir
honum vakti.
Ef Erasmus hefir haldið, að liann fengi að sitja hjá
og horfa á siðbót Lúthers án þess að leggja þar nokkuð
til málanna, þá skjátlaðist honum þar algerlega. Því að
þangað litu nú allir. Hvað skyldi Erasmus, goðsvarið
mikla, segja um alt þetta? Úr öllum á’ttum hljómaði
þessi spurning.