Skírnir - 01.12.1918, Side 96

382
Ritfregnir
[Skírnir ■
á móti fær hann ást á henni — og hún á honum. — »Sandhed--
en« (Sannleikinn), einnig kynleg saga um morðingja, sem er a5-
leitast við að ræða lífsspeki við ungan dómara sinn um sannleika
og sennileika (höf. befir víst ekki hugsað sér hana gerast á Islandi).
— »1 Liv og Död« (í lífi og dauða) segir frátveim mönnum, Guð--
mundi og Jóni, sem þurfa að vera í málaþrasi hvor við annan, að
minsta kosti einu sinni á ári, en eru þess á milli hinir beztu vlnir,
geta hreint ekki verið hvor án annars. Allskemtileg saga.
Þó að þessar sögur sóu ekki gallalausar, dylst það eigi, að
höfundur þeirra getur sagt frá; það er enginn viðvaningsbragur á
þeim. Og málið er furðu gott, örfáar villur (ret og slet fyrir
slet og ret; Bakken fyrir B r e d d e n [bakki]; o m 1 i d t
(bls. 71), norskusletta fyrir 1 i d t e f t e r [eftir dálit'.a stund], o m
1 i d t þýðir rjett strax. Smerterne var over fyrir
ovre; ót Led fyrir een Led; de maatte have dem en
Proces fyrir have sig enProces). Auðvitað er danskan
ekki eins fjölskrúðug og lipur hjá honum eins og hjá úrvalsskáld-
um Dana. Það er enginn maður, sem getur orðið eins hagur á út-
lendu máli eins og á móðurmáli sínu. Ósk mín er að skáldið vildi
reyna að vera svolítið eðlilegri og forðast öfgar og ólíkindi. Það
getur samt orðið skáldskapur. Holgtr Wiehe.
Islandica X. Annalium in Islandia farrago and
De mirabilibus Islandiæ by Gísli Oddsson edited
by Halldór Hermannsson. (iiij +) XV+ 84 bls. Ithaca 1917. 8vo.
Þetta bindi Islandica-safnsins hefir að geyma tvö rit eftir Gísla
Oddsson, byskup í Skálholti (f. 1593, d. 1638), bæði á latínu. Er
hið fyrra samtíningur úr íslenzkum annálum, einkum lútandi að
náttúrutilbrigðum, kynjaviðburðum, kynjadýrum o. s. frv., og tekur
yfir árin 1106—1636, en er, eins og búast má við, fyllst um daga
höfundar sjálfs. Hefir rit þetta áður verið notað af náttúrufræð-
ingum og öðrum, þótt ekki hafi það verið gefið út fyrr.
Síðari ritgerðin, um undur Islands, mun þykja öllu
merkari. Hún er í rauuinni íplenzk náttúrufræði, eða, eins og útg.
segir í innganginum, útsýni menntaðs manns á 17. öld yfir náttúr-
una umhverfis hann. Þeim, sem þekkja hugsunarhátt menntamanna
á 17. öld, kemur það ekki á óvart, þótt hór kenni nokkurra hind-
urvitna, en furða er þó, hve oftlega Gísli byskup reynir að finna
eðlilegar skýringar á fyrirbrigðum þeim, er hann lýsir.
Fyrir bókinni er liðlegur inngangur um ævi Gísla byskups og