Skírnir - 01.12.1918, Blaðsíða 35

:Skirnir]
ErgBmus frá Rotterdam
321
framan af. Hann var hugsjón siðaskiftanna hlyntur, en
vildi stilla ærslin og var ófáanlegur til að rita gegn
Lúther. En hvorugur fiokkurinn skildi hann eða var
ánægður með hann. Engir menn eru ver staddir á æs-
ingatímum en köldu skynsemismennirnir, sem sjá vel
gallana hjá báðum, en eru samvizkusamir'). Báðir, bæði
siðbótarmenn og kaþólskir, grunuðu hann um undirferli.
•Og sá grunur magnaðist æ meir, er á leið. Siðbótarmenn
sögðu, að hann væri sér sammála, en þyrði ekki að
kannast við það. En kaþólskir sögðu, að hann væri upp-
haf og undirrót alls. Þeir, sem bezt þektu hann, voru
hins vegar undrandi og sárgrarair yfir því, að hann skyldi
ekki vilja hreinsa sig af því öllu. En vér, sem nú getum
litið rólega yfir þetta alt, vitum, að afstaða hans var al-
veg hrein og skiljanleg — mitt á milli flokka.
Þingið í Worms er í rauninni sá viðburður, sem snýr
Erasmusi fyrst burtu frá Lúther. Það, sem þar vekur
mesta aðdáun vora, trúareinurð og festa Lúthers, var í
augum Erasmusar ekkert annað en heimskulegur þrái.
Það var lians örugga sannfæring, að einmitt slík þing ættu
að jafna deilumálin, og fyrir þeim ættu allir að beygja sig
• skilyrðislaust, og stuðla að þvi, að friður kæmist á. Hann
hafði ávalt barist fyrir því, að Lúther yrði ekki dæmdur
að óprófuðu máli hans. En nú vék því öðruvísi við. Nú
var búið að prófa mál Lúthers, og hann dæmdur sekur.
Þá átti hann að láta undan og taka aftur villu sína, að
skoðun Erasmusar. En’ þá sýndi bann, að hann vildi
fyrir engu gangast, illu né góðu. Auk þess þóttist Eras-
mus snemma fá þann grun, að siðbótar-kirkja Lúthers
mundi lenda í nýjum trúfræðis-böndum.
Samt var Erasmus lengi ófáanlegur til þess að ganga
í berhögg við Lúther. Vinir hans hinir beztu reyndu
’) Str. Povl Helgesen i Danmörku.
_ Arkatala og Waðsíðutala tveggja síðustu arka hér að framan
er röng. Skal leggja 1 við arkatöln, en 16 við hlaðsiðutölu.
21