Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1931, Síða 4

102
Járnöld hin nýja.
IÐUNN
unum, til þess að út í slíkt verði farið hér. Ég ætla því
að seilast svo langt til dæmis, að síður sé illúðar von.
Bændalýð Bandaríkjanna fækkaði um 598 þúsundir
árið 1928. Þeim fækkaði enn sýnu meira hin næstu tvö
ár. Og þeim á eftir að fækka enn J)á meira en nokkru
sinni fyr, með því að það hefir verið mknað út með
nokkurn veginn vissu, að það þurfi að eins 15°/o af
íbúatölu Bandaríkjanna til þess að fraimleiða mat, í
stað 25o/o, er nú stunda þá iðju. Og það, sem út yfir
tekur, er það, að ekki verður líft við matarframleiðsl-
una, fyrri en henni verður annað af þessum 15°/o, að
öbreyttu þjóðskipulaginu, sem amerískum hollvættum
er treyst til að varðveita með aðstoð guðs. Þetta þýðir,
að tíundi hver maður hinnar „voldugustu" þjóðar í
heimi er dæmdur til þess að flosna upp og fara á
mölina, af því að amerískur miatur verður ekki að
skaðlausu seldur ódýrar en sá, er framleiddur er i
öðrum hlutum veraldar. Þess vegna kemur það óneitan-
lega dálítið hlálega við eyru, þegar verið er að vanda
um við vesalings æskulýðinn í sveitunum fyrir J)að, að
hann hverfur til borganna, í stað J)ess að ílendast i
sveitinni við mjög raunveruleg bágindi og mjög ímynd-
unarkenda og reikula vissu um, að það sé fórnarstarf í
þjónustu siðgæðis og menningar að lepja dauðann úr
skel J)ar, fremur en í sóti og vélaþvargi bæjanna.
Hér er þá komið að því, að athuga verður, hvort út-
firið úr sveitunum hrapi einhverjum þeim verðmætuni
í hættu, er menning þjóðanna stendur á, vitsmuna-
Jiroska þeirra, manndómi eða siðgæði. Þykir ýmisum
sem ait beri þetta til ófarnaðar, og hefir þeirra gætt
mest hér á landi. Hefir sumum farist svo ófimlega sökn
og vörn, að kalla má, að góðlátlegt bros hafi orðið and'