Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Page 22

180
Svona á ekki að skrifa ritdóma.
IÐUNN
Ég er skrambi smeykur um, að svör þeirra myndu
varla lofa meistarann, enda er ekki heldur við því að
búast. Skólunum er ekki ætlað að bletta fáfræði
nemenda sinna með lifandi söguvísindum. En bók
mín er einmitt skrifuð handa þeim, sem ekki vita,
eins og ég hefi tekið fram í formála hennar. Hún er
alþýðlegt yfirlit yfir þau meginrök og aðalatburði,
sem átt hafa sér stað á sviði hinnar alþjóðlegu mála-
menningar síðustu fjóra áratugi.
3.
Þessu næst segir herra Bogi, að dr. Zamenhof hafi
ekki fyrstur manna búið til planmál, »þvi að þegar
hann kom fram á sjónarsviðið, voru vist ýms »plan-
mál« fyrir, og eitt þeirra að minsta kosti, Volapúk,
var talsvert útbreitt. Dr. Zamenhof og þeim félögum
var því sagt, að hér væri alt um seinan . . .« Og ég
skil ekki, til hvers Bogi er að segja frá þessu, ef
það á ekki að þéna til þess að niðurlægja frumleiks-
gáfu Zamenhofs.
Ég fæ ekki séð, að það varpi neinum skugga á
geníalitet dr. Zamanhofs, að ýmsir höfðu reynt að
setja saman planmál á undan honum, allra sízt þeg-
ar þær tilraunir heppnuðust ekki betur en svo, að þær
reyndust ónothæfar. Verðleikar og yfirburðir Zamen-
hofs felast einmitt í þessu, að honum tekst fyrstum
manna að skapa fullkomlega nothæft mál, sem er
saman sett að miklu leyti eftir alt öðrum meginregl-
um en tilraunir fyrirrennara hans, og honum tekst
meira að segja að gera þetta svo vel, að teljast
verður vafasamt, hvort nokkrum hefir síðan heppnast
að fara fram úr honum, jafnvel þó að öll þau planmál,
er síðan hafa fram komið, séu ekki frumlegri en það að