Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Side 51

iðunn
Nútiðarbókmenlir Bandarikjamanna.
209
tima rjúfi samhengi islenzkra bókmenta og íslenzkrar
menningar yfirleitt og við lendum út í fálm og menn-
'ogarlegar öfgar og eftirhermur, en það mundi hafa
hinar örlagaþrungnustu afleiðingar fyrir andlega starf-
semi þessara hundrað þúsunda, sem að eins i krafti
sérstæðrar athugunar á hinum menningarlegu fyrir-
brigðum og viðhorfum tímans geta verið meira virði
hverjar aðrar hundrað þúsundir í menningarlönd-
u>n heims. Þess vegna tel ég, að okkur ríði á, að
menningarlegir leiðtogar okkar taki vinsamlega og já-
kvæða afstöðu gagnvart því nýja, afstöðu, sem þó
fylgi full gagnrýni og alvarleg viðleitni til að sam-
hæfa nýjungarnar íslenzkri erfðamenningu. Verði þeim
þannig tekið, munu þær, eins og á dögum Jónasar
Hallgrímssonar, verða til að gera islenzkar bókmentir
fjölbreyttari og frjóvari en fyr.
I bókmentum okkar er strax tekið að gæta þeirr-
órór og djarfhygli, sem er orðin áberandi i erlend-
Ulu bókmentum. En hér virðist að mestu vanta þá
^æðilegu leiðsögn, sem skáldskapnum erlenda er sam-
fara, og sú leiðsögn, sem nýju, íslenzku höfundarnir
hafa fengið, hefir yfirleitt verið ærið einhæf og frá
hestra hendi að eins bundin við hinn ytri veruleika
miðuð við hann. Afleiðingin hefir orðið sú, að
^eira ber en vert væri á háreystinni hjá þeim höf-
Uudum, sem skipa sér undir merki þess nýja, en
Ullnna aftur á móti á íhyglinni, og fjöldi manna tek-
Ur nýjungunum svo að segja gagnrýnilaust, kyngir
heim ýmist hráum eða lítur ekki við þeim, velur ekki
e^a hafnar með skynsemi og skilningi, heldur lítur
að eins á, hvort utan á standi kross og hamar eða
hamar og sigð — eins og hvort tveggja geti ekki
verið vert athugunar eða ekkert sé þarna á milli.
•öunn XVIII 14