Iðunn : nýr flokkur - 01.07.1934, Page 111

IÐUNN
Bækur.
íslenz k for n rit, V. Bincii: Laxdœla
saga. Einar Ólafur Sueinsson gaf út. Hið isl.
fornritafélag, Reykjavik. MCMXXXIV.
í fyrra lögðu íslensku fornritin af stað til manna með Egils
sögu í prýðilega vandaðri útgáfu eftir Sigurð Nordal. Nú kem-
ur hið næsta bindi þeirra, Laxdæla saga, ásamt tveim þáttum
af Halldóri Snorrasyni og Stúfs þætti í útgáfu eftir Dr. Einar
Ólaf Sveinsson, og er það skemst af að segja, að jretta bindi
sýnist í engu að standa að baki fyrirrennara síns, nema ef
vera skyldi myndirnar. Hér er að eins ein Iandslagsmynd —
útsýn frá Hjarðarholti — og kemst hún vart til jafns við hinar
listrænu myndir, er prýddu Egils sögu. Aftur á móti eru hér
ágætar skýringarmyndir af vopnum og klæðum, auk kortanna,
sem létta mjög undir skynsamlegan lestur sögunnar.
Þungamiðja útgáfunnar Iiggur hér — eins og var um Egils
sögu — í formálanum, þar sem itarleg grein er gerð fyrir
sögunni og þáttunum. Skemtileg og skarplega rituð er hin
fyrsta grein, um »einkenni Laxdælu«, þar sem höfundur lýsir
hinum sérkennilega blæ sögunnar, andanum, sem greinir hana
frá öðrum íslendingasögum. Ekkert er erfiðara en að handsama
þessa sál verksins; en Einar hefir gripið likingar af islenzkum
veðrabrigðum og birtu til þess að gera lesendum grein fyrir
eðlismun sagnanna. í Egils sögu t. d. er bjart veður og hreint og
sýni gott og skýrt um allar þær álfur, sem söguritarinn vill i
Ijós leiða. Það er íslenzkt veður i bezta lagi. i Laxdælu hefir
dregið upp móðu af suðri: »sýni er ekki jafngott, alt sem er
i nokkrum fjarska, er hér likt sem hulið sé bláma og móðu.
En sumstaðar er svo bjart Ijós, p.ð nærri lætur ofbirtu. í stað
hinnar jöfnu dagsbirtu er hér stundum hinn undarlegasti leikur
skins og skugga, sem gerir hlutina rómantiska — en um leið
nokkuð óskýra«. — Þessi suðræna blika er hin róinantíska
stefna í bókmentum og lifsskoðun, upprunnin í Frakklandi og
bezt kunn af riddarasögunuin, eins og t. d. Tristrams sögu
(j)ýdd á norrænu 1226). Fyrir nokkrum árum skrifaði danskur
maður, Paul Rubow, grein um Islendingasögur og hélt þvi þar