Sjómannadagsblaðið - 01.06.1989, Síða 74

72
SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
Við færín.
tvo til fjóra daga vikunnar. Þá var
kjöt til hádegisverðar, og þá venju-
lega saltkjöt, en þó stundum nýtt í
byrjun túra. Með fisksoðningunni
höfðu menn rúgbrauð og smjer eða
margarín. Þá nýttu Islendingarnir sér
trosfiskinn, það er þann fisk, sem var
þeim verðlaus í salt; lúðu, ýsu, keilu
og löngu auk fiskhausa.
íslensku skútumennirnir héldu
heilsu við þennan kost; þjáðust ekki
af næringarskorti. Frakkarnir voru
miklu verr settir með sitt mataræði
þegar grænmeti þeirra og ávextir
tóku að skemmast. Og þeir notuðu
eina nýmetið sem þá var kostur á,
fisksoðninguna, minna en Islending-
arnir. Hefur þeim ekki fallið sú mat-
argerð og átu heldur ýmsar kjötkáss-
ur af misgóðu kjöti. Mest hafa þeir
þó fundið fyrir að missa nýtt græn-
meti úr fæðu sinni, sem var álíka
þjóðarmatur hjá þeim og soðningin
hjá okkur íslendingum.
Skyrbjúgur var algengur með
Frökkunum. Þeir hafa sárlega fundið
fyrir hvað vantaði í fæði þeirra. I for-
mála sínum segir Forsetinn að þeir
hafi hlaupið upp um fjallshlíðar í
Sauðlauksdal að tína sér fíflablöð,
skarfakál, blóðberg og rætur. Þá hef-
ur hin mikla víndrykkja líka valdið
þeim næringarskorti þar sem þeir
höfðu ekki næringarríkan mat með
henni. En það er nauðsynlegt ætli
menn að halda fullum líkamskröft-
um með mikilli víndrykkju.
Víndrykkja þeirra Frakka var
sögð mikil og segist Forsetinn hafa
rekist á það í þeim frönsku gögnum
sem hann rannsakaði að víndrykkjan
var mikið vandamál í fiskiflotanum
og reynt að takmarka hana með
reglugerðum um tiltekinn skammt,
en misjafnt hald hafi reynzt í þeim
reglugerðum.
Ekki hefur það bætt mannlífið um
borð ef skipshöfnin var meira eða
minna drukkin. Eins og fyrr segir
voru skútur og skonnortur Frakk-
anna burðarmikil skip til að mæta
veðrum, og hér við land voru þeir í
sumarveðráttu lengst af úthaldstíma
sínum. Veður í mars og apríl var
þessum skipum náttúrulega hættu-
legt sem öðrum, en vor- og sumar-
mánuðina eiga 100-200 tonna skip
ekki að vera í ýkjamikilli hættu á að
farast á rúmsjó Islandsmiða. Hinar
miklu slysfarir Frakkanna eru um
margt óeðlilegar, bæði hin tíðu
strönd og, sem er enn undarlegra,
hversu oft þeir fórust í rúmsjó. Gæti
orsökin ekki að einhverju leyti legið í
því að skipshöfnin hafi ekki verið
nógu traust þegar mest reið á? Að
lenda í sjávarháska á seglskipi með
drukkna skipshöfn eða slæpta af
brennivínsdrykkju er ekki góður
kostur til bjargar. Á seglskipum í
hættuveðri þurftu menn á öllu sínu
viti og þreki að halda ef vel átti að
fara. Snör hugsun og góð handtök
björguðu þar margri skipshöfninni
og skipinu, en svo var einnig hið
gagnstæða. Margt skipið hefur farist
fyrir handvömm ótraustrar skips-
hafnar.
Islenskur almenningur sagði
frönsku sjómennina vera heldur létt-
lynda og vingjarnlega náunga, en úr
sögu Yves frænda höfum við um þá
annan vitnisburð. Þeir virðast hafa
verið allt aðrir menn um borð en við
land. Það er svo sem til um sjómenn
almennt, að þeir hafi hamskipti um
leið og losað er frá bryggju, eða ljúf-
mennskan rjúki að minnsta kosti af
þeim um leið og þeir steypa yfir sig
sjóstakknum. Þessi hamskipti stafa