Sjómannadagsblaðið - 01.06.1989, Síða 93

SJÓMANNADAGSBLAÐIÐ
91
Þessi tók það fangaráð að hleypa á land upp, ekki náð höfninni í Lowstoft.
Stórseglsbóman svignar greinilega. Gaffallinn er þó hífður að mastrinu og seglflöturinn
þannig minnkaður ásamt því að seglið er þrírifað.
Þetta briggskip hafði lent í októberstormi 1880, og rak á land, seglin í tætlum.
Strandabændur hafa átt þilskip 1-3
allt frá 1814.
Þá er og þess að geta að dönsku
kaupmennirnir í Hafnarfirði höfðu
þann háttinn á, að gera kaupskip sín út
á sumrum og þá með íslenzkri áhöfn.
Menn hafa þó jafnan talið svo, að
hin eiginlegi þilskipatími við Faxa-
flóa, hefjizt ekki á ný eftir daga
Bjarna Sívertssen fyrr en með
Lovísu, skútu Egils í Minni-Vogum
1863, og síðan hófst Reykjavíkurút-
gerðin með Fanneyju, skútu Geirs
Zöega og fleiri 1866.
Þessi skip á 19du öldinni fyrir kútt-
eratímann á Vestfjörðum, Breiða-
firði og við Faxaflóa, voru af ýmsu
tagi, jagtir, galíasar, slúppskip og
skonnortur, en öll lítil 15-30 tonn.
A síðari hluta aldarinnar eða upp-
úr 1870 tóku Norðlendingar að smíða
sér þiljuð hákarlaskip, og fóru þar í
fyrstu mjög eigin leiðir í skipagerð-
um. Einn þeirra, mestur frumherji,
Þorsteinn á Skipalóni, smíðaði sér
allstóra súðbyrðinga, veikviða og
flatbotna og reyndust illa, en smá-
saman þróaðist hákarlafloti Eyfirð-
inga í stærri og meiri skip, fyrstu síld-
arskip Eyfirðinga.
Á Austurlandi var útgerð þilskipa
lítil, getið um tvö skip fyrir Aust-
fjörðum 1853 en 1864 6 þilskip.
Það leiðir af sjálfu sér, að þessi
litlu skip 19du aldar, með 7 til 8
manna áhöfn á handfærum, og flest
skipin gerð að hluta útá hákarl, gátu
ekki aflað mikils magns fisks. Afla-
tölur eru til frá árinu 1828 af tveimur
skipum Guðmundar Schevings og er
annað skipið með 6323 fiska, en hitt
skipið með 9212 fiska.
Vestfirzku skipin lögðu aðal-
áherzluna á hákarlaveiðina, og um
1850 eru ísfirzku þilskipin með mest
2500 af þorski. En þegar að hákarla-
sóknin dróst saman jókst fiskatalan
stórlega, og þá eru hin sömu skip
almennt með 15-20 þús. fiska yfir út-
haldið frá því í marz til loka ágúst.
Árið 1897 er upphafsár kúttera-
tímans, svo sem rakið er hér fyrr, og
með þeim skipum tók íslenzk skútu-
útgerð stakkaskiptum á nokkrum ár-
um um aldamótin voru keyptir 100
kútterar flestir frá Englandi sem
einnig fyrr er frá sagt.