Eimreiðin - 01.04.1931, Blaðsíða 37

E'MREIÐIN
LISTSKOPUN OG KENDAMORK
141
Tökum nú skáldið, listamanninn. Hví nægir honum ekki
gráta? Hví nægir honum ekki að segja hug sinn og hjarta
e*num vini eða fleirum? Hvers vegna hefur hann þörf á að
ae9)a leyndarmál hjarta síns í sérstöku formi og á sérstakan
att? Hvers vegna veitir listin honum eitthvað það, er hann
lnnur hvergi annarsstaðar; meiri svölun, dýpri gleði en alt
annað? Honum nægir ekki að gráta, af þeirri ástæðu, að
aieð því hefur hann ekki skapað verk, sem stendur. Af sömu
astæð« nægir honum ekki að segja leyndarmálið vinum sín-
am- I því tilfelli hefur hann að eins samúð nokkurra vina, en
_ann hefur þörf á að trúa, að tilfinning hans geti verið þekt,
°3 lifuð upp af óteljandi mönnum um langar aldir.
skilin
ann hrópar á samúð og skilning alheimsins. Hér brýst fram
,.a m3nnsins eftir hinu eilífa og ódauðlega. Og að eins í
's avenki getur hann vonast eftir þessum ódauðleika fyrir til-
nningar sínar, að eins þar getur hann fundið þá ósegjanlegu
amingju að vita hinar bitrustu, blíðustu og dýpstu tilfinn-
'nsar s'nar lifa; að vita þær lifaðar upp af öðrum mönnum.
Knkegaard hefur sagt, að ekkert geri manninn eins göf-
u9an og það að geyma leyndarmál, en ekkert geri manninn
^ms óhamingjusaman. Og það er til að flýja þessa óhamingju,
^ maðurinn svíkur sjálfan sig, saurgar hið dýpsta og við-
®masta í persónuleik sínum, kemur upp um leyndarmál
* . síns, glatar draum sínum, sem hann er ekki verður,
1 nógu stór til að njóta og eiga einn, með því að láta til-
jnningar sínar í ljós á listrænan hátt. Annars vegar vill mað-
^nn geyma leyndarmál sitt fyrir sig einan; hins vegar vill
n 9efa öllum alt. Hvorugt getum vér; til þess erum vér
n °f litlir og ófullkomnir. En listin er ein hin merkasta
aun, eitt hið fullkomnasta ráð mannsins til að hefja sig
P yfir sjálfan sig. Hún birtir hið eilífa ofurkapp manns-
ans, sem aldrei lætur sér nægja það, sem hann er, heldur
Ur ávalt hærri mið og skapar ný gildi.