Eimreiðin - 01.04.1931, Blaðsíða 100

204
NÝTT ÍSLENZKT LEIKRIT
eimreiðiN
Og þegar Sigrún hefur búiö sæng í hauginum, kveður Helgi:
Nú kveðk einskis
örvænt vesa
síð né snimma
at Sefafjöllum,
es þú á armi
ólifðum sefr,
hvít í haugi
Högna dóttir.
Bjarni Thórarensen biður þess í Sigrúnarljóðum, að hann megi njóta
samfunda við ástmey sína framliðna, og hann vonar að ást þeirra fái
Ieyst sig burt úr þessum heimi:
Fast kreistu brjóst mér að brjósti
og bíddu’, unz máttu lausan
fá mig úr líkamsfjötrum,
svo fylgja þér megi’ ég.
Einar H. Kvaran Iætur Dóru segja við Hallstein í Ieikslok: „Ég held
ekki, að það sé til neins fyrir okkur, vinur minn, að fara að skygnast
inn í dularheima ástarinnar. — Ég hef aðeins fundið, að ég elskaði þ'S-
Og ég trúi því, að svo verði um alla eilífð. “ Það er sigur ástarinnnar
yfir dauðanum, sem gerir haugvist Helga Hundingsbana að himnaríki oS
söknuðinn í Sigrúnarljóðum að lofsöng. Og það er þetta sama ofurvald>
sem að Iokum sættir Hallstein við vistaskiftin, sættir hann við að taka
upp baráttuna, til að afplána afbrot sín, og gefur ástæðu til að vona, að
hin fáu sólblik í lífi hans verði með tímanum „að stöðugum, þrotlausum
degi“. Leikurinn er hvorki harmleikur né gleðileikur, því að þar skiftast
á bros og tár, eins og í lífinu sjálfu. í þrem fyrstu þáttunum er Ófeigur
vinnumaður ætíð til taks hjá höfundinum til þess að gera mönnum létt i
skapi, jafnskjótt sem örlagaþunginn yfir lífi Dóru legst að með öllunl
sínum ömurleik Og í fjórða þætti kemur önnur aðalpersónan endurfædd
úr deiglu reynslunnar til að bregða birtu yfir myrka tilveru þess manns,
sem örsnauðastur var allra, í sjálfselsku sinni og stærilæti, örsnauðari »en
barnið, sem hefur verið borið út“. Það er bjartsýnin, sem að lokum
ræður sigri í þessum Ieik, og þess vegna er hann góð gjöf íslenzku þjóÖ-
inni, eins og allar gjafir, sem auka oss trú á sigur Iífsins yfir dauðanum,
sigur vizkunnar — og kærleikans.
Ritstörf Einars H. Kvaran hafa um skeið mest snúist um dulræn efni-
Sögur hans hinar yngstu hafa ekki farið varhluta af þessu. Þetta nýja leik-
rit hans ekki heldur. Sumir hafa látið þá skoðun í Ijós, að þessi áhugi
skáldsins á dulrænum efnum hafi haft skaðleg áhrif á list hans. Ekki hefur
þó verið sýnt fram á svo sannfærandi sé, að þetta sé rétt. Hitt er annað
mál, að aðalhugðarefni skáldsins um þrjátíu ára skeið hefir orðið honum
einnig söguefni hvað eftir annað. Með þv! hefur hann stofnað Iist sinni
í þá hættu, sem endurtekningin getur haft í för með sér. Hættan er ónei*'
anlega fyrir hendi, þó að skáldið hafi að jafnaði vel frá henni komist-
Það má ennfremur vel vera, að ekki sé annað eins flug í þessu leikflh
Einars H. Kvaran eins og í þeim eldri skáldverkum hans, sem bezt eru,