Eimreiðin - 01.05.1970, Síða 56

120
EI M R EIÐIN
Aðalsteins Kristjánssonar (23. júní 1923) kemst hann þannig að
orði:
„Ég þýði sjaldan, Aðalsteinn, og aldrei orðrétt. Það er kannske
sérvizka: en mér finnst ég haldi aðeins skelinni, en fleygi meiru eða
rninna af kjarnanum, ef ég tek orðin upp aðeins. Nái ekki því
„eins og talað er“, eða með öðrurn orðum skemmi það sem skáld-
skapur eiginlegast er.“
Hvergi víkur Stephan þó ítarlegar að ljóðaþýðingum og þýðing-
araðferð sinni heldur en í bréfum sínum til frú Jakobínu Johnson
skáldkonu, er birt voru í Timariti Þjóðrœknisjélagsins (1952).
I bréfi til hennar 10. júní 1918 segir hann:
„Þær þýðingar af Ijóðam (leturbr. bréfritara), sem mér þykja
góðar, eru flestar stælingar, en ekki „útleggingar“, en svo vel gerð-
ar, að þær jafngilda því frumkveðna. Mér nægir að stjörnurnar
bliki með sama ljómanum, þó blærinn sjáist rauðari eða ljósari.
Mér stendur stuggur af þeim gálgum, þar sem skáldskapurinn
hangir hengdur í orðabókar-ólinni."
í bréfi til frti Jakobínu 7. júlí 1924 um sama efni kemst hann
meðal annars þannig að orði:
„Því meiri vandi sem á er, þeirn mun meiri virðing að gera
gott kvæði. En allt verður samt að víkja fyrir inu eina nauðsynlega
(leturbr. bréfritara) í þýðingu: að hún falli um farveg ins sama
andlega straumfalls, eins og er í frumkvæðinu.“
Þarf þá enginn að fara í grafgötur um það, hverjum augum
Stephan leit á ljóðaþýðingar, og slíkar þýðingar sjálfs hans bera því
vitni, eins og ég tók fram í ritgerð minni um þær, „að: hann leit-
aðist trúlega við að fylgja kenningu sinni um það, hvar þar væri
nauðsynlegast og mikilvægast, sem sé, að halda anda, efni og blæ
frumkvæðisins; með öðrum orðum: að gera þýðinguna að skáld-
skap á íslenzkunni, en ekki aðeins að innantómri orðaskel, and-
lausri og ólífrænni.“
Sýnist mér viðhorf Stephans til ljóðaþýðinga viturlegt, eins og
hans var von og vísa, og bæði skynsamlegt og viðeigandi að hafa
það í liuga, þegar dómur er lagður á hið stórbrotna og vandamikla
bókmenntaverk, sem Guðmundur Böðvarsson færðist í fang með
þýðingu sinni af kviðunum tólf úr Divina Commedia. Sjálfur
hefi ég ávallt litið svo á, að sanngjarnt væri að dæma ritverk í ljósi
þess takmarks, sem höfundur þess eða þýðandi setti sér, þótt þar
komi vitanlega fleira til athugunar. Verður þeirri aðferð fylgt hér.