Uppeldi og menntun - 01.01.1992, Blaðsíða 269

Sigrún Aðalbjarnardóttir
fljótt að því að hann hafði ekki gert sér grein fyrir að umræðan snerist um athafnir
hans. 1 þetta sinn ræddum við saman í meiri rólegheitum og af meiri skilningi en áður.
Ég sagði honum jafnframt að ég myndi ekki segja bekkjarfélögum hans frá því að
hann væri umræddur drengur. A þeirri stundu gerði ég mér ekki grein fyrir hve
alvarlega hann tók þessu. Næsta dag hringdi móðir hans og spurði hvað hefði gerst,
sonur hennar vildi ekki fara í skólann og hann hefði verið með magaverk frá því að
hann kom úr skólanum. Ég skýrði málið út fyrir henni, en hún vissi þegar að hann
hefði tekið börn fyrir. Þá ræddi ég við drenginn og fullvissaði hann um það að ég
segði ekki til hans í bekknum. Hann kom næsta morgun og allt var með eðlilegum
hætti.
Mánuðum síðar nefndi kennarinn hve áhrifarík þessi aðferð hefði verið: drengurinn
hætti að taka börn fyrir. Með því að nota umræðuaðferðina tókst henni að hjálpa
drengnum við að skoða hegðun sína og opna augu hans fyrir líðan þeirra barna sem
tekin eru fyrir. Auk þess veitti hún börnunum í bekknum tækifæri til að vinna á
markvissan og ábyrgan hátt að lausn vanda í samskiptum.
Margir kennaranna nefndu að umræðan væri orðin ríkur þáttur starfsins með
nemendum og að þeir gæfu sér mun meiri tíma til að ræða málin en áður:
Ég hef ekki lengur á tilfinningunni að ég sé að eyða tímanum í kjaftagang þegar um-
ræður eru í gangi um samskipti og tilfinningar. Ég reyni að nota hvert tilefni sem
námsefnið gefur til að koma af stað umræðum um samskipti.
Mér finnst ég fúsari til að taka tíma í þetta. Það er mikilvægt að líta ekki þannig á að
maður sé að stela tíma frá einhverju öðru. Þetta efni er fullt eins mikils virði og
ýmislegt annað sem við erum að gera og þarf að vera fullgildur þáttur f skólastarfinu.
Eins og sjá má nefnir síðarnefndi kennarinn einnig hve umfjöllun um samskipti er
mikilvæg í skólastarfi. Fleiri kennarar koma inn á þetta:
Ég er alltaf að sjá það betur og betur hversu mikilvægt það er öllum að kunna að taka á
vanda í samskiptum. Ég tel því að hér eftir reyni ég að hjálpa nemendum mínum að
þekkja tilfinningar sínar og taka á vanda í samskiptum. En ég þarf að læra að þekkja
sjálfa mig vel til þess að geta unnið að þessu með börnunum.
Annar kennari segir:
Ég hef verið spurð hvaða námsgreinum ég hafi fórnað og svara því til að
bekkjarkennarar raði upp og breyti stundaskrá sinni eftir þörfum. Og ég fullyrði að
ekki hafi farið mínúta til spillis við að taka á þessu efni. Efnið má flokka undir
íslensku, samfélagsfræði og almenna siðfræði. Góð samskipti barnanna eru grunnur
alls annars starfs með þeim. Þetta viðfangsefni gefur okkur yfirsýn og hjálpar okkur
til að vinna markvisst í öllum þeim alvarlegu málum sem við þurfum stöðugt að vera
að takast á við. Maður nýtir sér betur tækifærin. Mér fannst ég fá nýja sýn og hafði
alla þræði betur í hendi, bjó smátt og smátt til myndarlegan hnykil sem mér finnst,
þegar ég lít yfir farinn veg, bara nokkuð góður.
Breytingar á vidhorfum kennara til samskipta vid nemendur
Við lestur skýrslnanna kemur í Ijós að kennarar eru ekki eins afdráttarlausir í svörum
um breytingar á viðhorfum sínum til samskipta við nemendur eins og til breytinga á
kennsluháttum. Ýmislegt athyglisvert kemur þó í ljós.
267