Morgunn - 01.12.1939, Síða 72
198
MORGUNN
eða mála; og enn í dag er ekki hægt að fá honum svo ein-
falda mynd í hendur, að hann geti teiknað eftir henni
eða stælt hana. Af því má bersýnilega marka, að lista-
mannshæfileika hefir hann ekki sjálfur. Miðilshæfileika
sinn uppgötvaði hann á tilraunafundi, sem hann tók þátt
í. Þar gerði vart við sig hinn frægi, hollenzki landslags-
málari, Jakob Maris, sem hafði andazt árið 1899. Hann bað
Mansveld um að mega taka handlegg hans í þjónustu sína.
Eftir fáar tilraunir komu fram myndir, sem færir menn
og dómbærir fullyrða, að ógerningur sé að greina frá
myndum Maris sjálfs, og bera hina sérkennilegu eigin-
handaráletrun hins látna meistara.
En það sem einkennir Mansveld frá öðrum málaramiðl-
um er, að síðar hefir hann málað margar aðrar myndir,
að því er hann fullyrðir sjálfur, undir áhrifum frá ýms-
um öðrum, að mestu leyti nýlátnum, þekktum meisturum
og með sömu undursamlegu nákvæmninni, bera þær mynd-
ir einnig öll sérkenni þeirra málara.
Dr. Kröner í Berlín, sem engan veginn vill fallast. á
spíritistisku skýringuna, hefir skoðað stóra sýningu, sem
haldin var á málverkum Mansvelds og rannsakað hana
nákvæmlega og segir, að engum, sem vit hefir á málara-
list, geti komið til hugar að öll þau málverk séu eftir einn
og sama manninn, heldur að þau séu máluð af a. m. k.
tuttugu meisturum, sem hvorki í skoðunum né aðferðum,
skaplyndi, viðfangsefnum né lærdómi eigi nokkuð sam-
eiginlegt. Flest verkin beri vott um þroskaðan listamann
og að mikill hluti þeiira standi afar hátt, frá listrænu og
kunnáttulegu sjónarmiði séð.
Mansveld málar í nærri fullkomnu transástandi, ákaf-
lega fljótt og með vinstri hendinni, en er annars ekki örf-
hendur, og stundum málar hann í myrkri. Látbragð hans,
málrómur og tunga breytist mjög eftir því hver það er,
sem er að nota handlegg hans í það og það skiptið.
Eitt er enn merkilegt um þennan mann að segja: á
meðan hann er í þessu undarlega ástandi tekur hann stund-