Morgunn - 01.06.1981, Page 16

14
MOKGUNN
oftar en einu sinni, og er Páll sjálfur talinn sögumaður. Hann
er á leið til borgarinnar til að draga kristna menn fyrir lög
og dóm. Ljós af himni leiftrar kringum hann og félaga hans.
Jesús birtist og talar til hans. I einni frásögunni heyra sam-
ferðamennirnir röddina, en sjó engan. I annarri sögunni virð-
ist það vera Páll einn, sem heyrir röddina. I hinni þriðju sjá
samferðamennirnir ljósið, en heyra ekki raustina. Nú eru allar
þessar lýsingar í sömu bók. Það sýnir, að höfundur gerir ekki
sagnfræðilegar kröfur til að heimildir hans séu alveg sam-
hljóða, enda ekkert eðlilegra en sagan tæki á sig ýmsar myndir
í meðferðinni. En hvernig sem þeim málum er háttað, hefir
skrásetjarinn gert sér Ijóst, aS ekki er öldungis víst, aS allir
viSstaddir skynji nákvœmlega eins þaS, sem gerist.
Fleiri dæma er ekki þörf til að sýna, að fornaldarmenn
gerðu sér íulla grein fyrir því, að bæði skynjun og gerð yfir-
náttúrlegra fyrirbæra gat verið með fleiru en einu móti. Að
því leyti voru þeir alls ekki ólíkir þeim, sem rannsaka slík
fyrirbæri með aðferðum dulsálarfræðinnar. Dulsálarfræðing-
amir rannsaka fyrirbærin til að vita, hvort þau komi heim
við raunvísindaleg kerfi, sem vísindamenn mynda sér á grnnd-
velli tilrauna og athugana.
Með þessu er þó ekki svarað spurningunni, hvernig forn-
aldarmenn litu á dularfull fyrirbæri. Þrátt fyrir margbreytni
skynjananna leituSu menn gjarnan áS einhverjum megin-
kjarna í hverjum atburSi og settu hann í samband viS heims-
myndina, eins og þeim var eiginlegast. Ég vil nefna tvö dæmi,
sem sýna þetta.
Alloft er þess getið, að Jesús hal’i rekið út illa anda, sem
ollu sjúkleika. Það er óþarfi að telja hér upp hinar ýmsu
tegundir. Hann mætti sjúklingnum jafnan á þeirra eigin
vettvangi. Það hefir oft verið um það deilt, hvort illir andar
væru til, í öðru lagi, hvort þeir gætu valdið veikindum á
mönnum og í þriðja lagi hvaða skoðanir Jesú hefði haft til til-
veru þeirra. Guðfræðingar hafa litið á mólið frá ýmsum sjónar-
hornum. T. d. átti síra Haraldur Níelsson erfitt með að sætta
sig við, að Jesús hefði rekið út illa anda, nema þeir væru