Morgunn - 01.06.1981, Blaðsíða 53

NÝAI.DAHKENNINGAR TÍBETANS
51
konu, Natalie N. Banks, þar sem nokkur grein er gerð fyrir
aðalatriðum þessara kenninga.**
Hver er þá Tíbetinn, höfundur þessara kemnnga? Því er
til að svara, að hann er guðspekingum vel kunnur. Hann er
reyndar einn af meisturunum, sem sé sá, er ber nafnið Dsjúal
Khúl. I guðspekiritum er frá því skýrt, að hann sé nemandi
meistarans Kút Húmí og eigi heima í Tíbet á sömu slóðum
og þessi kennari hans. Dsjúal Khúl tók meistaravígð árið
1875 og var lengi talinn yngstur meistaranna, hvort sem
þessu er nú enn svo farið eða aðrir yngri hafa bætzt i flokk
þeirra siðan.
Rétt er að taka það fram skýrt og skorinort, af því að ég
tala hér á fundi guðspekinga, að kenningar þessar eru engan
veginn á nokkurn hátt utan við svið guðspekinnar og því
síður andstæðar henni. Þær eru í raun og veru framhald
þess, sem áður hefur kennt verið á þessum vettvangi, með
öðrum orðmn nútimaleg framsetning guðspekinnar. Guð-
speki vorrar aldar mætti að réttu lagi kalla þær. Því að guð-
spekin getur ekki staðið i stað, heldur hlýtur að þróast fram
eins og aðrar andlegar hreyfingar, sem ætlaðar eru maim-
kyninu til þroska. Sannleikurinn, sem á bak við býr, er að
vísu einn og samur, en vér verðum að líta svo á, að hann sé
óendanlegur eins og sjálfur þróunarferill lífsins, og mann-
kyninu birtist æ meira af honum, eftir því sem lengra líður,
hvort sem heldur er á vettvangi hinna ytri visinda eða hinna
innri fræða. Framsetningarháttur hlýtur einnig að breytast
með breyttum hugsunarhætti og þroskastigi manna.
Alkunna er, að það voru meistararnir Moría og Kút Húmí,
sem gengust fyrir stofnun Guðspekifélagsins á .seinni liluta
19. aldar. Helzti aðstoðarmaður þeirra í þessu efni var Tí-
betinn. Meðal annars las liann Helenu Blavatsky fyrir meg-
inhlutann af hinu mikla höfuðriti hennar „Kenningunni
duldu“. Hann er því i réttum skilningi aðalhöfundur þess rits.
'* Natalie N. Banks: Þráðurinn gullni. Björn Franzson íslenzkaði. tJt-
gefandi: Guðspekistúkan Lindin, Reykjavík 1969. (Ritstj.).