Uppeldi og menntun - 01.01.2010, Blaðsíða 14

leiKSKÓlaStarf af SJÓnarHÓli foreldra
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 19(1–2)/201014
starfsfólkið, t.d. í fataklefanum. Nær allir foreldrarnir vildu geta rætt oftar einslega við
starfsfólkið og vildu gjarnan eiga stutta fundi með því við og við í ró og næði. Foreldrar
leggja aðaláherslu á umræðu og upplýsingar um eigið barn. Fáir foreldrar óskuðu
eftir að hafa áhrif á uppeldislega starfið í leikskólanum.
Í viðhorfakönnun meðal foreldra leikskólabarna í Reykjavík kemur fram að for-
eldrar eru langflestir ánægðir með dagleg samskipti sín við starfsfólk leikskólans
og samskipti starfsfólksins við barnið. Þrír fjórðu hlutar svarenda sögðust ánægðir
með upplýsingaflæði leikskólanna. Flestir voru ánægðir með þær upplýsingar sem
þeir fá í foreldraviðtölum en mörgum fannst skorta á kynningu á nýju starfsfólki í
leikskólanum (Reykjavíkurborg, Leikskólasvið, 2007). Í nýlegri viðtalskönnun meðal
foreldra leikskólabarna í Reykjavík kom fram að nokkuð misjafnt var hversu oft
foreldrar ræddu við starfsfólk leikskólanna um hvernig dagur barnanna hefði verið.
Foreldrarnir kvörtuðu um hversu fáir starfsmenn, sem hefðu verið með börnunum
yfir daginn, væru enn í leikskólanum þegar þeir kæmu að sækja börn sín; var það talin
ein ástæða þess að foreldrar ræddu ekki oftar við starfmenn um viðburði dagsins og
líðan barnanna. Einnig var misjafnt hversu gott upplýsingaflæði foreldrunum fannst
vera frá leikskólunum (Ásgeir Björgvinsson, Hildur B. Svavarsdóttir og Hallgerður I.
Gestsdóttir, 2009).
Breytt hlutverk leikskóla
Hlutverk og þróun leikskólastarfs á Íslandi hefur breyst mikið á stuttum tíma. Í upp-
hafi var litið á leikskólann sem gæsluúrræði fyrir foreldra sem ekki gátu sinnt börnum
sínum nægjanlega vel auk þess sem aukin þéttbýlismyndun kallaði á verndað um-
hverfi fyrir börn. Megináhersla starfsins var á næringu, heilsu og hreinlæti og helstu
kröfur, sem gerðar voru til starfsfólksins, voru þær að þar færu hjartahlýjar manneskjur
sem hefðu yndi af börnum. Aukin útivinna foreldra á síðari hluta 20. aldar kallaði á
fleiri leikskóla og dagheimili og sinntu hálfs dags leikskólar þörfum þessa hóps. Árið
1973 voru „dagvistarheimili“ sett undir yfirstjórn menntamálaráðuneytisins og árið
1994 var leikskólinn skilgreindur sem fyrsta skólastigið í skólakerfinu (Jóhanna Einars-
dóttir, 2005; Jón Torfi Jónasson, 2006). Í rannsókn Bryndísar Garðarsdóttur árið 1996
töldu leikskólakennarar að foreldrar hefðu ákveðnar væntingar til leikskólans en væru
óöryggir með hvaða kröfur þeir gætu gert. Leikskólakennarar voru einnig óöruggir
með hvaða kröfur þeir gætu gert til foreldra eða hvaða hlutverki þeir ættu að gegna
(Bryndís Garðarsdóttir, 1996).
Nú, í lok fyrsta áratugar 21. aldar, er staðan í leikskólamálum sú hér á landi að flest
börn fá tækifæri til að sækja leikskóla frá u.þ.b. tveggja ára aldri (Hagstofa Íslands,
2009). Leiða má líkum að því að þegar leikskóladvöl er orðin eðlilegur réttur barna og
foreldra þeirra og ekki er lengur verulegur skortur á leikskólaplássum séu foreldrar
meðvitaðri um hvers þeir geti vænst af leikskólanum og geri þar af leiðandi auknar
kröfur. Margir leikskólar nú um stundir byggja starf sitt á ákveðinni hugmyndafræði
og hafa markað sér tiltekna stefnu og sérstöðu. Foreldrar geta nú valið um leikskóla í
sveitarfélagi sínu og geta kynnt sér starfið áður en þeir velja leikskóla. Í ljósi þessara
breyttu aðstæðna er mikilvægt að kanna sjónarmið foreldra og reynslu þeirra af