Ný saga - 01.01.1989, Síða 33

Konungsverslun
Konungur rak verslun-
ina. I rauninni var þaö
danska ríkið sem rak
hana og embættismenn
þess stjórnuöu henni.
öll framsetning í sjálfstæði Islendinga miðar að því að gera efnið
áhugavert og aðgengilegt.
skilja eða vita. Saga verður að
vera áhugaverð í augum les-
enda, þeir verða að finna ein-
hverja hvöt til að tileinka sér
hana. Ekki að allt þurfí að vera
æsilegt eða spennandi, en allt
verður að höfða á einhvern hátt
persónulega til lesenda. Allar
spurningar eru í raun og veru
persónulegar sé maður á annað
borð persóna, segir Svava Jak-
obsdóttir einhvers staðar, eða
eitthvað á þá leið. Saga hefur
gildi að því marki sem hún ork-
ar á viðtakendur persónulega.
Það á kannski við allt námsefni
og öll fræði, en það á sérstak-
lega við sögu af því að hún hef-
ur svo takmarkað og óljóst
hagnýtt gildi.
KREFST ÞOLINMÆÐI
AÐ SKRIFA FYRIR
BÖRN
Hvaða munur er áþví að skrifa
fyrir grunnskóla og framhalds-
skóla?
Það krefst meiri þolinmæði
að skrifa íyrir börn. Maður má
aldrei troða efninu inn í formið,
aldrei þjappa saman til að spara
rúm. Ef efni vill ekki rúmast
með hægu móti í kafla verður
skilyrðislaust að einfalda, stytta,
sleppa atriðum, - ef ekki reynist
pláss í bókinni til að skipta því á
tvo kafla. Ég held að maður
verði kannski að komast næst
hinum innsta kjarna sagnfræði
þegar maður skxifar fyrir börn.
Öll saga gengur út á að búa til
skiljanlegar heildir úr flóknum
veruleika sem er torskilinn og
óaðlaðandi eins og hann kemur
fyrir í heimildunum, að sjá línur
í því sem lítur út eins og
óskiljanleg flækja við íyrstu sýn.
í barnasögu þurfa þessar línur
að vera enn skýrari en í sögu
handa fullorðnum. Maður verð-
ur að finna enn betri leiðir til
að gera hlutina skiljanlega og
einfalda. Ég hef stundum látið
nemendur mína í Háskólanum
spreyta sig á því að skrifa texta
fyrir börn, og þá hef ég sagt
þeim að sagnfræðin væri eins
og Kristur sagði að Himnaríki
væri: sá sem tæki ekki á móti
henni eins og barn kæmist alls
ekki inn í hana. Það sagði ég
auðvitað til að brýna mitt fólk til
að leggja sig fram við verk sem
sumum þeirra fannst ekki fylli-
lega samboðið sér. Ég væri ekki
að reyna að upphefja barna-
söguna ef ég fyndi ekki að
mörgum hættir til að fyrirlíta
hana að tilefnislausu.
Hvemig veistu hvemig á að
ná til lesenda?
Var það ekki Binni í Gröf, eða
einhver annar frægur aflakóng-
ur í Vestmannaeyjum, sem
sagði að til þess að veiða vel
yrði maður að hugsa eins og
þorskur? Ég held að málið sé að
hugsa eins og ófróðir lesendur,
gera sér réttar hugmyndir um
hvernig þeir hugsa, hvaða
spurninga þeir mundu spyrja,
hvað þarf að segja þeim, hvað
þeim finnst sæmilega skemmti-
legt að láta segja sér.
f rauninni er þetta að mestu
leyti sama aðferð og höfúndar
skáldskapar nota. Þeir verða að
finna út hvað þarf að segja til að
lesendur fylgist með og finnist
skemmtilegt að lesa. Eða kvik-
myndahöfundar. Þeir verða að
skynja hvað myndskeið þarf að
31