Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1938, Page 74

50
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
í Tímaritinu (1935) og fyrst og
fremst til æfisögu hans sjálfs Séð
og Iifað (Rvík 1936).
Indriði kom til Reykjavíkur 1865
og hlaut þá sína fyrstu vígslu til
leiklistarstarfsemi, er hann heyrði
og sá útilegumenn Matthíasar. Á
síðari árum sínum í skóla las hann
Shakespeare í þýðingu Lembckes
og varð þá einkum hrifinn af Mac-
beth.1) Sigurður málari þreyttist
ekki á því að hvetja unga menn
eins og Indriða til leikritagerðar
eftir fyrirmynd söguleikja Shake-
speares, sem hann mat mest.2) —
Hann kom Indriða til að reyna við
Gísla sögu Súrssonar, en Indriði
gafst upp.
f Kaupmannahöfn (1872—77) sá
Indriði Rómeó og Júlíu, Kaupmann-
inn í Feneyjum, og Cymbeline, og
kveðst hann seint gleyma Shylock
Emils Poulsen.3) Indriði var í Edin-
borg veturinn 1877-78 og vanrækti
ekki að ganga á leikhúsin.4) Hvers-
dagslega sýndu þau bara P a n t o-
m i m e s til skemtunar, en stund-
um komu góðir leikflokkar frá Lon-
don og léku Shakespeare. Þar sá
Indriði Macbeth og Hamlet, vel
leikna og Rómeó og Júlíu, stór-
hneykslanlega. Þessi Rómeó var
kvenmaður, er lagði aftur augun,
þegar hún átti að höggvast og drepa
mann, og lét draga sig í talíu í stað
1) Aths. I. B. (Séð og lifað, bls. 110)
um hinn stytta Macbeth getur tæpl. átt
við þýðingu Lembckes, en Försom hafði
áður þýtt Macbeth eftir hinni styttu þýð-
ingu Schillers.
2) Af orðum I. E. i Séð og lifað bls.
116 mætti draga þá ályktun, að Sigurður
hefði séð “Stories” Shakespeares á dönsku
leiksviði, en svo var ekki.
3) Séð og lifað, bls. 147.
4) Séð og lifað, bls. 221.
þess að klífa uppá svalirnar til
Júlíu!
í Edinborg sá Indriði líka “hinn
mesta leik”, sem hann nokkru sinni
komst í kynni við. Það var Henry
Irwing, síðar aðlaður fyrir leikhús-
stjórn sína og leikment, í Richard
III. Lýsir Indriði þeim leik ná-
kvæmlega í endurminningum sínum
(bls. 221-25).
'Heima í Reykjavík varð Indriði
eins og kunnugt er frömuður leik-
listarinnar á margan hátt og samdi
leikrit með rómantiskum og realist-
iskum blæ, sum þeirra bera nokkurn
vott um kynni hans af Shakespeare,
eins og Nýársnóttin, og Dansinn í
Hruna, sem auk þess er ort undir
hinum lauskvæða hætti Shake-
speares. Eftir Dansinn í Hruna
vissi Indriði um stund ekki hvað
hann átti að taka sér fyrir hendur,
en þá réð Emilía dóttir hans honum
til að ráðast í að þýða Shake-
speare.1) Tók Indriði þegar til
starfa og settist við að þýða Þrett-
ándakvöld.
Um reglur hans við þýðingarnar
er þetta að athuga. Fyrst og fremst
sneyddi hann hjá verkum, sem aðrir
höfðu þýtt, öllum nema Júlíus
Cæsar. í öðru lagi vildi hann þýða
“sæmilega rétt, sem getur verið full
erfitt; enskan er miklu styttra mál
en íslenzkan og hefur þar 100 eins
atkvæðis orð, sem íslenzkan hefur
tæpast 10. Af þessu verða lýsingar-
orð stundum að falla burtu í þýðing-
unni.” í þriðja lagi vildi hann
þýða svo “að hægt væri að t a 1 a
þýðinguna á leiksviðinu. Þar verða
stuðlar og höfuðstafir erfiðasti hjall-
1) Séð og lifað, bls. 441-446.