Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1978, Blaðsíða 57

globin meS því að gefa eingöngu Desferri-
oxamin B, sem eins og kunnugt er losar
jámiS frá reticulo-endothelial vef líkamans.
SvipaSur árangur hefur einnig náSst meS
penicillamin meSferS.
2. Stytting á æviskeiði rauðra
blóðkorna (hæmolysis):
Rannsóknir meS geislavirku krómi (cr51)
sýna aS æviskeiS rauðra blóSkorna er litil-
lega stytt hjá iktsýkissjúklingum. Líkleg-
ast er talið aS hér sé um að ræða "extra-
corpuscular faktor", en ekki galla 1 rauSu
blóðkornunum.
í sumum tilfellum á hypersplenismus
vafalaust þátt f hæmolysunni. Flestir eru
þó sammála um aS hæmolysa hjá iktsýkis-
sjúklingum sé það væg aS hún myndi ekki
valda neinni anæmiu, ef mergsvörun (ný-
myndun r. blk.) væri eSlileg.
3. Öfullnægj andi nýmyndun rauSra
blóskorna f merg:
ESlilegur mergur getur 6-8 faldað ný-
myndun rauðra blóSkoma, ef þörf krefur,
og ætti þvf auSvelt meS aS leiðrétta þá
anæmiu, sem skapaSist vegna vægrar
hæmolysu.
Þetta gerist hins vegar ekki hjá sjúkling-
um meS iktsýki og erum viS hér komin að
meginorsakaþætti anæmiunnar.
Mönnum er hins vegar ekki fullkomlega
ljóst hvaS veldur þvf, aS mergurinn svarar
ekki á eðlilegan hátt. Þvf hefur veriS
haldið fram, að ónóg erythropoietin fram-
leiSsla sé orsökin og sömu aSilar fullyrSa
aS mergur þessarra sjúklinga svari
erythropoietin gjöf. ASrir telja líklegt aS
mergurinn svari erythropoietin stimulation
fremur illa vegna þess hve se-járn er lágt.
4. BlóSþynning (Hæmodilution):
Vitað er, að miltisstækkun getur haft f
för með sér aukningu á plasmarúmmáli.
Sem orsök anæmiu skiptir blóðþynning þvf
fyrst og fremst máli hjá þeim sjúklingum,
sem hafa mikla miltisstækkun (sjúkl. með
Felty,'s syndrome). Krufningar hafa leitt
f ljós að hjá sjúklingum meS iktsýki er
miltaS aS meðaltali helmingi stærra en hjá
öSrum einstaklingum.
Miltað er finnanlegt viS þreifingu hjá 5%
þessarra sjúklinga.
5. BlæSing frá m e ltingar vegi :
Sjúklingum, sem taka aspirin og önnur
anti-inflammatorisk lyf, getur blætt frá
meltingarvegi. Þessi blæSing er þó yfir-
leitt mjög lítilsháttar og er sjaldan meiri
en 4 ml. á dag. BlæSingar af þessari
stærSargráðu myndu einungis valda anæmiu
hjá konum á frjósemisskeiSi, sem væru
þegar komnar með "latent" járnskort.
RannsóknamiSurstöSur benda til þess að
ulcus pepticum sé helmingi algengari hjá
sjúklingum meS iktsýki en kontról hópum,
en menn eru þó ekki á eitt sáttir um, að
hve miklu leyti lyfjunum verSur um kennt.
MeSferS:
Anæmia hjá sjúklingum með iktsýki svar-
ar sjaldan oral jámmeðferS, sennilega ein-
ungis f þeim tilfellum, þegar sjúklingar hafa
jámskort samhliSa iktsýkinni. Mergrann-
sókn myndi skera úr um þaS, en réttlætan-
legt er aS reyna oral járnmeSferS hjá þeim
sjúklingum, sem hafa lágt MCHC og tiltölu-
lega hátt transferrin.
Hafi sjúkl. virka iktsýki ásamt jámskorti
myndi maður ekki vænta þess aS hin hæmato-
logisku gildi yrSu alveg eSlileg, heldur
myndi batinn staSnæmast á þeim gildum,
sem algeng eru hjá þessum sjúklingum.
Nokkur ágreiningur ríkir um ágæti
parenteral jámgjafa, en sumar rannsóknir
sýna, að mikill hluti sjúklinga fær mark-
tæka hæmoglobin hækkun á þessari meSferS.
ÞaS, sem mestu máli skiptir, er aS halda
virkni iktsýkinnar f skefjum. Takist þaS
læknast anæmian sjálfkrafa. AuSvelt er að
sýna fram á þaS, hve virkni sjúkdómsins
skiptir miklu máli fyrir anæmiuna, meS
því aS gefa stera eða corticotrophin, sem
vitaS er að draga úr virkni A.R.
A þesskonar meSferS verSur se-járn eðli-
legt innan þriggja sólarhringa og hæmoglobin
hækkar um ca. 1 g% á viku.
A annarri viku meSferSarinnar verður
mikil aukning á járni í merg. ÞaS sem
skeður, er að reticulo-endothelial vefur
líkamans rýmar fyrir áhrif steranna, það
losnar um jámiS og dreifing þess um likam-
ann færist f eSlilegt horf.
Með þessum orSum er ekki verið aS mæla
með sterum í meSferS á iktsýki, aSeins
veriS aS minna á, aS markviss meSferð,
sem miSar aS þvf aS draga úr virkni ikt-
sýkinnar, er þaS, sem mestu máli skiptir.
55