Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1978, Blaðsíða 74
Iritis: 6 karlar, 1 kona eða lgf7o
Aortainsufficiens: 2 karlar, 5%
(Annar þeirra með Pacemaker og Starr-
Edwardsloku)
(Af 10 látnum körlum 3 með aortain-
sufficiens).
Sjúkdómar í þvag- og kynfærum 20 eða
51% (16 karlar, 4 konur).
Þvagfærasýking 12
31%
23%
(báðir op)
Hvekksbólga 9
Nyrnasteinar 2
Nýra fjarlægt 2
Blóðmiga 2
Blöðrubólga með blæðingu 1
Eggjahvita í þvagi (skammvinn) 4
Hvekksauki 1
Nephrosclerosis focalis (Biopsia)l
Cortical cysta í nýra 1
Nýrnainfarct 1
Eistalyppubólga 1
Nýrnabilun (væg) 2
Skurðaðgerðir - eingöngu karlar: 5
1 Cup arthroplastic báðar mjaðmir
siðar bilateral total arthroplastic
1 Total arthroplastic báðar mjaðmir,
Girdlestone v. mjöðm
1 Synovectomia, bæði hné
1 Synovectomia h. hné tvisvar, Bakers
systa v. hné
1 Aðgerð á h.. hné tvívegis - (meniscus?)
Rannsóknir:
Sökkhækkun hjá 23 körlum af 32 eða 72%
Sökkhækkun hjá 6 konum af 7 eða 86%
Sökkhækkun bæði kyn 74%
Gigtarpróf:
3 Ekki gerð
25 Neikvæð
9 Latex RF (+) eða +, RW 1/10-1/20
1 RW 1/40
1 Latex RF + , RW 1/40, Akryl fix
1/320, Rheumaton +
Vefjaflokkun:
Af 32 körlum með hryggikt, 14 flokk-
aðir, allir með HLA-B27, 10C%
Af 7 konum með hryggikt, 3 flokkaðar,
allar með HLA-B27, 10C%
(3 karlar með psoriasis og hryggikt flokk-
aðir, 2 með HLA-B27)
Umræður:
Helstu einkenni, sem sjúklingar með
spondylitis ankylopoetica hafa fyrir utan
hrj^ggiktina, eru liðbólgur f útlimaliðum f
helmingi tilfella, bélga f eða umhverfis
hásin og eymsli yfir beinhnjóskum. Gigtar-
próf eru neikvæð, en sökkhækkun finnst
hjá 8C% sjúklinga.
Fylgikvillar eru helstir: Lithimnubólga
f 2C% tilfella, ennfremur ósæðarleki, negg-
hrörnun og leiðslutruflanir. Liðhlaup get-
ur orðið f standlið og brot á hálsliðum við
lftinn áverka. Mýlildi (amyloidosis) sést
f 6 - 16% tilfella.
Stundum sjást breytingar f lungnatoppum,
sem líkjast berklum. Allt að 89% sjúkl-
inga hafa þvagfærasýkingar og hvekksbólga
sést hjá 83% (samanburðarhópur 32%). Um
það bil 5fo sjúklinga hljóta mjög alvarlega
fötlun, en 2/3 hlutar sjá fyrir sér og sfn-
um og 85/o stunda vinnu nokkurn veginn
reglulega.
Hlutfall karla og kvenna er talið vera
9:1 - 4:1 og hlutfall hvftra og svartra f
Bandaríkjunum 9,4:1^2.
Útlit hryggiktarsjúklinga á dánarbeði er
sérkennilegt. Lýsing tveggja fslenskra
lækna f krufningarskýrslum, sem voru
ritaðar með margra ára millibili eru mjög
áþekkar. Hin fyrri hljóðar svo: "Lfkið
er af 164 cm löngum karlmanni, eftir þvf
sem hægt er að mæla hann, vegna þess að
hann er mjög reistur um herðar og þegar
hann er látinn liggja á baki myndar hann
alltaf 35° horn við borðið, þannig að höf-
uðið liggur f lausu lofti, en líkami allur
stífur".
Hin sfðari: "Líkið er í nokkuð sérkenni-
legri stellingu, þar sem efri hluti hryggjar
er sveigður fram og háls er stffur, þann-
ig að líkið hálfpartinn situr uppi og haus-
inn þar að auki sveigður yfir til vinstri".
Algengi (prevalence) hryggiktar eru f
rauninni óþekkt, en nokkrar tilraunir hafa
verið gerðar til þess að ákvarða það.
Kellgren ályktaði árið 1963 af ýmsum
rannsóknum, sem höfðu verið gerðar, að
algengi sjúkdómsins f Bandaríkjunum og
Norður Evrópu væri milli 0,1 og 0,2%.' >4
Hvergi virðist sjúkdómurinn vera algengari
en hjá Haida Indfánum, en Gofton rannsak-
aði 145 karlmenn og greindi sjúkdóminn
hjá 9,57o6.
Frá þvf að mönnum var fullljós fylgni
hryggiktar og vefjaflokksins HLA-B27 árið
19732,10 hafa geysilegar rannsóknir verið
gerðar á fylgni ýmissa sjúkdóma, þar á
meðal margra gigtarsjúkdóma, og ákveðinna
vefjaflokka3. Fylgni hryggiktar og HLA-
B27 er 88 - 10C%. í hóprannsóknum á
Vesturlöndum hefur vefjaflokkurinn HLA-
B27 fundist hjá 6 - 12%.
72