Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1978, Síða 118

aðgerSa á bæklunarskurðdeildum Landspítal-
ans.
Arthrosis deformans í ökklalið og hverfi-
liðum fótar eru oftast secunderar við
skaddanir eða sjúkdóma. Þó komiö hafi
fram gerviliðir til notkunar f ökklalið er
árangurinn af arthrodesis talo-cruralis og
arthrodesis sub-talares fullnægjandi og þvi"
hefur notkun gerviliða f þessum liðum ekki
hlotið almennt fylgi meðal orthopediskra
skurðlækna.
Arthrosis deformans 1 axlarlið, olnboga-
lið og úlnlið er oftast secundert við skadd-
anir eða sjúkdóma i þessum liðum. Fram
hafa komið gerviliðir til notkunar i axlar-
lið og olnbogalið en sjaldnar þarf að gripa
til þessarar tegundar skurðaðgerar hér
heldur en i ganglim.
Slitgigt i rótarlið þumalfingurs (art.
carpo-metacarpale I) er tiltölulega algeng
sem primer arthrosa og þá oft hjá konum
á seinni hluta ævi. Functio læsa i þess-
um þýðingarmesta lið þumalfingursins gef-
ur functio læsa handarinnar allrar. Höf-
undur hefur siðustu 2 áratugina fengið full-
nægjandi árangur með arthroplastic sem
m.a. felur i sér extirpatio ossis multangul-
um majus.5
Gerviliðir i fingurliði hafa verið i notkun
alllengi og er árangur af þessum aðgerðum
fullnægjandi. Silicone gerviliðir af þessu
Heimildir
1) Haraldsson, S.: The epiphyseal Angle
in Coxa Vara Infantum and its
Relation to Results. Acta Orthop.
Scand. 1968, 39: 78-81.
2) Haraldsson.S.: Reconstruction of
Proximal Humerus by Musclesling
Prosthesis. Year Book of Orthopedies
and Traumatic Surgery. 1970, 285-288.
Ed. Young, Year Book Medical
Publishers, Chicago.
3) Haraldsson, S.: Derotation Varization
Osteotomy in the Treatment of Perthes
Disease. Acta Orthop. Scand. 1973,
44:105-108.
tagi eru einkum notaðir til nýsköpunar
metacarpo-phalangealliða handa.
Arthrosis deformans er sennilega algeng-
ari hér á landi f dag en nokkru sinni fyrr.
Þetta á meðal annars orsök sína f þvi að
hundraðshluti gamalmenna f þjóðfélagsheild-
inni er hærri nú en nokkru sinni áður.
Einnig er aukin iðnvæðing og samgöngur
orsök aukinnar tiðni liðskaddana og atvinnu-
sjúkdóma. Af þessum ástæðum hefur orðið
mikil þensla á starfssviði bæklunarskurð-
lækninga hérlendis. Samtfmis hefur mikil
framþróun orðið á þeim operativu mögu-
leikum sem bæklunarskurðlæknar geta
gripið til ef meðhöndla skal liðskemmdir
þær sem arthrosis deformans veldur f
hreyfi- og stoðkerfi líkamans.
Olnbogarýmið fyrir bæklunarskurðlækn-
ingar hér á landi hefur þó ekki vaxið f
hlutfalli við þessa auknu þörf. Mikill
skortur á sjúkrarúmum fyrir bæklunar-
skurðlækningar h efur valdið þvf, að f dag
eru um 700 sjúklingar á biðlista til bækl-
unarskurðaðgerða og biðtfminn þvf að
sjálfsögðu lengri en æskilegt væri.
Úr þessu verður að sjálfsögðu ekki bætt
á annan hátt en með aukningu sjúkrarýmis
fyrir bæklunarskurðlækningar en það myndi
gefa sjúklingum með gigtarsjúkdóma aukna
möguleika til þess að fá bót meina sinna
með skurðlækningum.
4) Haraldsson, S.: Total hip Replacement
with McKee-Farrar Prosthesis.
Arthroplasty of the Hip. 1973, 218-221.
Ed. Georg Thieme, Stuttgart.
5) Haraldsson, S.: Extirpation of the
Trapezium for Osteoarthritis of the
first Carpo-metacarpal joint. Acta
Orthop. Scand. 1973, 43: 347-356.
6) McKee, G.K. , J. Watson-Farrar:
Replacement of arthritic hips by the
McKee-Farrar prosthesis. J. Bone
Jt. Surg. 48-B; 245, 1966.
7) Insall, John N.: The Total Condylar
Prosthesis. Ed. The Hospital for
Special Surgery 1977, 1-6.
116