Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1978, Blaðsíða 149

MeginmarkmiS í þessum hugsanagangi er
aS einstaklingurinn verSi fær um aS bera
ábyrgS á sjálfum sér.3>14) Hægt er aS
veita flestum sjúklingum meS vöSvagigt
góSa meSferS á venjulegri lækningastofu.
Dæmi: Sjúklingur, sem er útvinnandi
húsmóSir er meS stifan háls, þyngsla-
höfuSverk, verk 1 herSum og baki. Versn-
andi nokkra daga. MikiS álag undanfariS
vegna veikinda á heimili. Getur varla
ekiS bfl vegna hálsrigsins. Slæmur svefn
síSustu nætur vegna verkja. Hefur ekki
tekiS róandi lyf, þvi hún hefur lesiS í
blöSunum, aS þau séu hættuleg. Annars
hraust. Á óhægt meS aS taka frí úr
vinnu.
Þar sem greinilegt er af sögu og skoS-
un, aS vöSvagigt er aSalvandamál, er hafin
virk meSferS strax, sem gerir sjúkling
ekki óvinnufæran né óökuhæfan vegna
mikilla deyfilyfja aS deginum og rýfur
helstu vflahringi, sem eru 1 gangi.
Sjúklingur þarf aS skilja á hverju meS-
ferS byggist, enda framkvæmir hann
meSferSina sjálfur.
Verkefnalisti:
1) KlæSa af sér kulda - taka magnyl viS
verkjum.
2) Láta vinveittan fjölskyldumeSlim nudda
eymslin 1 korter á hverju kvöldi (sýnt
hvernig á aS nudda).
3) Hátta 2 klst. fyrr en venjulega.
Tryggja góSan, djúpan svefn og vöSva-
slökun meS virkum skammti af
Diazepam (2-20 mg).
4) Gott, vel heitt baS fyrir svefninn, taka
jafnvel hitapoka meS sér f rúmiS.
Verja nokkrum míhútum fyrir svefn
til aS finna góSa stellingu og velliSan
í rúminu. Slaka á sérhverjum líkams-
hluta - anda djúpt og rólega. Ef ein-
hvers staSar er spenna eSa verkur
þegar þessu er lokiS, má setja hita-
pokann þar.
5) IáSka sig næsta morgun (t.d. í morg-
unleikfiminni). Hafa magnyliS meS
sér í vinnuna, en ekki DiazepamiS.
6) Halda þessari meSferS óbreyttri aS
mestu í 5-7 daga.
7) Koma aftur á stofuna eftir viku.
Þessi sjúklingur lagaSist mjög á einum
sólarhring og varS nær fullgóSur á viku.
Þegar sjúklingur hefur lagast, á hann
aS kunna aS ná úr sér vöSvagigt meS aS-
ferSum, sem hann ræSur sjálfur yfir.
Vilji sjúklingur forSast vöSvagigt í fram-
tiSinni þarf aS athuga meS hliSsjón af þvi,
sem olli þessu kasti, hvort breytinga er
þörf á lifsháttum. Sá, sem vinnur 11/2
til 2 störf hlýtur aS taka nokkra áhættu á
aS byggja upp þreytu eSa spennuástand.
Hann þarf aS virSa og nýta vel þann
hvfldartíma, sem hann hefur. Séu störf
hans mestmegnis andlegt álag er nauSsyn-
legt, aS hluti af hvfldinni sé líkamsrækt.*3)
Ef óheppileg staSa hafSi áhrif á myndun
gigtarinnar, er æskilegt aS fara á leik-
fiminámskeiS þar sem slökun er kennd.
Sá sem kann slökun getur slappaS af, bæSi
andlega og líkamlega, næstum hvar og
hvenær sem er. Auk þess hefur hann ÖSI-
ast gott næmi fyrir spennuástandi vöSva
sinna og næmi fyrir líkama síhum yfirleitt.
Sé óheppileg likamsstaSa vörn gegn kviSa,
eSa öSrum óþægilegum tilfinningum, getur
þurft aS kanna orsökina nánar, bæta
tjáningaraSferSir og jafnvel "endurmennta"
vöSvakerfiS (psychotherapy)30000™).
ÁSur hefur veriS gagnrýnt hvernig vöSva-
gigt er meShöndluS á sjúkrahúsum. GóSur
gigtlæknir tjáSi mér nýlega, aS hann forS-
aSist oft aS leggja vöSvagigtarsjúklinga inn
á stofnanir, eSa koma þeim í sjúkraþjálf-
un, vegna þess hve árangur entist skammt.
Hægt er aS virSa þetta sem ábyrgt sjónar-
miS, þar eS fljótgert myndi aS fylla allar
stofnanir af vöSvagigtarsjúldingum. Ég er
sammála því", aS vöSvagigt skuli as jafn-
aSi meShöndlast utan spftala, og jafnvel
heilbrigSiskerfis, en þaS er bæSi ófram-
kvæmanlegt og ósanngjarnt aS halda fólki,
sem hefur slæma vöSvagigt utan nefndra
stofnana fyrr en þaS hefur fengiS kennslu
í aS gæta síh sjálft. Þegar sjúldingarnir
kunna svo mikiS, aS kalla má vöSvagigt
þeirra sjálfskaparviti, er eSlilegt aS gera
þá kröfu, aS þeir sjái um sig sjálfir.
Þegar þörf er á sjúkrahúsvist, er æski-
legt, aS hún sé fyrirfram ákveSin sem
Starf eSa námskeiS. Hlutverk sjúklingsins
er aS vinna aS bata síhum.15) Sé hann
mjög þjáSur og niSurdreginn getur hann
þurft hvfld og frið, jafnvel antidepressiva
xxxxxx) Ljóst er að geðlæknir, sem ætlar
aS gera gagn f þessu tilfelli getur
ekki leyft sér aS einblina á andlega
þætti vandamálanna, hann verður
einnig að þekkja líkamann og tjáning-
araðferðir hans.
B
147