Læknablaðið : fylgirit - 01.07.1978, Blaðsíða 120

haldi liðvökvans.
Netterbladt og Sundblad hafa rannsakað
áhrif stera á samsetningu liðvökvans 1
R.A. Niðurstaða þeirra er sú 1 megin-
atriðum, að exudat minnkaði nokkrum
tímum eftir að dælt var 1 liðinn og þeirra
álit er, að sterar stabiliseri hyaluronsýru,
sem er ekki fyllilega polymeriseruð 1
bólgnum lið. Þetta veldur auknum protein-
leka úr háræðum. Sé gefinn steri snýst
þetta við, bólgusvörun minnkar og háræð-
ar þéttast að nýju.
Árangur sterameðferðar er þó eldá allt-
af svona góður. f sumum tilfellum hefur
mátt sjá niðurbrot brjósks og jafnvel bein-
nekrosur sem rekja má til staðbundinnar
sterameðferðar. Veigamikil rök hníga að
því að hér sé fyrst og fremst um að kenna
svonefndum burðarefnum sterans. Rann-
sóknir Branemarks og Goldies á kanínu-
hnjám hafa sýnt, að blóðrásartruflanir í
synoviu leiddi af notkun hámólekuler burð-
arefna. Líklegt má telja, að lík eða öllu
sterkari áhrif 1 þessa átt verði 1 gigtar-
sjúkum lið og þar til fullnaðarniðurstöður
liggja fyrir um þessi áhrif, verður að
mæla með notkun stera sem hafa lág-
mólekuler burðarefni.
Hvenær á að beita liðástungu? f fyrsta
lagi þegar um er að ræða bólgu í fáum
liðum, einkum ef bólga er mikil. f öðru
lagi f R.A. eða slitgigt, sem viðbót við
aðrar lækningaaðferðir. f þriðja lagi:
í R.A. þegar ekki verður komið við
systemmeðferð af einhverjum orsökum,
og f fjórða lagi: Til að draga úr verkjum
og sársauka og auka hreyfanleika við
endurhæfingu og fysiotherapi.
Heimildir
Bain, S. Logie, et al. Parenteral
Administration of 6a-Methylprednisolone
21 Acetate.
Part I - Intra articular Injection; Compar-
ision with Hydrocortisone Acetate.
Part H - Absorption and duration of
Effect. Annals of Physical Medicine,
Volume IX Number 2, May 1967.
Branemark, P. and Goldie I (1967) Acta
Ekki skal nota liðástungu og sterainn-
gjöf þegar svo stendur á að f fyrsta lagi:
Sýking er f lið eða nálægð hans. f öðru
lagi: Liðbrjósk er nær upp urið eða liður-
inn gereyddur. f þriðja lagi: Stöðugalli
er f lið, sem eftir er að lagfæra með að-
gerð. f fjórða lagi: Fraktura f liðfleti.
f fimmta lagi: Mikil osteoporosa f aðlæg-
um beinum.
Staðbundin notkun stera f liði er þegar
mikil, þó læknar séu ekki á eitt sáttir um
gagnsemi hennar, einkum sem langtfma-
meðferðar. Flestir geta þó verið sam-
mála um að liðástunga og steragjöf bæti
lfðan sjúklinga f mjög mörgum tilfellum,
en meta verður kliniskt f hverju tilfelli
fyrir sig hversu oft eða lengi skuli beita
liðástungu. Full smitgát er að sjálfsögðu
nauðsynleg og þó telja megi einfalt að
framkvæma þessa læknisaðgerð má ekki
gleymast að frumskilyrði fyrir árangri er,
að efnið komist á réttan stað og nokkur
æfing er hér nauðsynleg. Lélegur árangur
inndælingar er oftast þvf að kenna, að
efhið komst ekki á leiðarenda, en sé mað-
ur þess fullviss, að rétt hafi verið spraut-
að og árangur lætur standa á sér eða verð-
ur enginn, skal ekki endurtaka inndælingu.
Meðalskammtur f stóra liði er 40-80
mg, en f minni liði eins og handarliði
5-10 mg. Benda skal sjúklingum á, að
ofreyna ekki liði sem dælt hefur verið f,
en á þvf er nokkur hætta þegar dregur úr
verkjum og stirðleika, bæði læknir og
sjúklingur verða að vera þess meðvitandi
að sjúkdómurinn er ekki læknaður, heldur
aðeins að einkenni hans eru drepin f
dróma.
Rheum. Scand, 13:241
Holden G. and KendaH P. Hume. The
Newer Corticosteroids for Local Injection.
Annals of Physical Medicine, Vol. VI.
No. 4, Nov. '61.
Bránemark, Goldie and Lindström. Acta
Ortop. Scand 38:247-248, 1967.
Murdoch, W.R. et al Methylprednisolone
Acetate in Intra-Articular Therapy,
British Medical Journal, March 3rd 1962
604-606
118