Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Page 28

28
Eins og áður hefur komið fram hafa margir fræðimenn skipað kenningum um
starfstengda leiðsögn í flokka til að varpa ljósi á fræðasvið sem kallað hefur verið
uppeldisfræði leiðsagnar, kennslufræði leiðsagnar eða uppeldisfræði leiðsagnarnáms.
Í leiðsagnarfræðum er þá meðal annars fjallað um kenningar um leiðsögn nýliða í
kennslu og líka um spurningar sem tengjast menntun leiðsagnarkennara (Bjørndal,
2009; Sundli, 2007a). Til dæmis má nefna spurningar um það hvers konar þekkingu og
hæfni leiðsagnarkennara eigi að stefna að með náminu. Ég tel að verðandi leiðsagnar-
kennarar þurfi að kynna sér vel og ræða helstu kenningar um starfstengda leiðsögn
og markmið með henni. Miklu skiptir að allir þeir sem koma að skipulagi á starfs-
tengdri leiðsögn, eru að mennta sig á þessu sviði eða stefna að því að verða leiðsagnar-
kennarar, kynni sér vel og ræði helstu hugtök sem tengjast þessu sérstaka fræðasviði.
Tungumál leiðsagnarfræðanna er flókið og í mikilli þróun.
Niðurstaða mín, af þeirri rannsókn á leiðsagnarkenningum sem hér hefur verið lýst,
er sú að kenningarnar eigi margt sameiginlegt þrátt fyrir margt sem greinir þær að.
Ég tek undir þau viðhorf að æskilegt sé að líta á leiðsagnarfræði sem sérstakt fræða-
svið, hvort sem það fellur undir uppeldisfræði, kennslufræði eða menntunarfræði.
Íslenskir háskólakennarar, aðrir kennarar og skólar, sem annast leiðsögn kennara-
nema, verða síðan að ræða og móta þessar kenningar með hliðsjón af íslenskum veru-
leika og í þeim tilgangi að bæta og þróa starfstengda leiðsögn í skólum landsins.
Í inngangi kom fram að greininni væri ætlað að vera grundvöllur fyrir umræður og
ákvarðanir um æskileg markmið og áherslur þegar skipuleggja á leiðsögn kennara-
nema og annarra nýliða í kennslu. Ég tel ekki líklegt eða æskilegt að einblínt sé á eina
afmarkaða leiðsagnarstefnu heldur mikilvægt að leitað sé leiða til að láta þessar kenn-
ingar vinna saman og bæta hver aðra upp. Vona ég að greining mín á leiðsagnarkenn-
ingum, og einkum á markmiðum leiðsagnarinnar, nýtist öllum þeim sem taka þátt í
að skipuleggja vettvangsnám og leiðsögn sem því tengist, og einnig þeim sem eru að
mennta sig til að sinna leiðsagnarhlutverki í leikskólum, grunnskólum og framhalds-
skólum.
lOKaOrÐ
Í grein þessari hefur verið fjallað um leiðsögn kennaranema og hafa markmið leið-
sagnarinnar verið í fyrirrúmi. Tilgangurinn var að draga upp sem skýrasta mynd af
kenningum um starfstengda leiðsögn og þá einkum af markmiðum leiðsagnar eins og
þau birtast í þessum kenningum. Til þess að leggja grunn að markvissum umræðum
um þátt og fyrirkomulag leiðsagnar í kennaramenntun hér á landi er afar mikilvægt
að einnig séu könnuð viðhorf kennaranema, leiðsagnarkennara, skólastjórnenda,
háskólakennara – og allra annarra sem koma að vettvangsnámi kennaranema – til
markmiða og aðferða. Ekki er síður aðkallandi að þessir hópar fái tækifæri til að ræða
um markmið leiðsagnar og hvernig hægt sé að nálgast þessi flóknu markmið. Þeim
verður ekki náð nema í náinni samvinnu allra þeirra, einstaklinga og stofnana, sem
koma að vettvangsnámi og taka þátt í að endurskoða þær aðstæður sem mynda um-
gjörð um vettvangsnám og leiðsögn kennaranema.
leiðsögn kennaranema – stefnUr og straUmar
Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(1) 2013