Uppeldi og menntun - 01.07.2013, Page 67

Uppeldi og menntUn/icelandic JoUrnal of edUcation 22(2) 2013 67
Berglind rÓs magnÚsdÓttir
Námsgagnastofnun. Með nýjum lögum fékk stjórn Námsgagnastofnunar rýrara hlut-
verk en áður þar sem eftirfarandi ákvæði úr eldri lögum var fellt út í nýjum lögum:
Námsgagnastofnun gerir fjárhags- og framkvæmdaáætlanir til allt að fimm ára.
Námsgagnastjórn staðfestir áætlanir og fylgist með framkvæmd þeirra. Námsgagna-
stjórn ber ábyrgð á starfsemi og fjárreiðum stofnunarinnar og ræður starfslið hennar
að fengnum tillögum forstjóra, sbr. 4. gr. laga þessara. (Lög um Námsgagnastofnun
nr. 23/1990)
Stjórnin hefur ekki lengur neina formlega innsýn eða afskipti af ráðningarmálum og
ákvæði um langtímaáætlanagerð sem stjórnin þurfti að samþykkja voru felld brott.
Hins vegar hefur stjórnin enn stefnumótandi hlutverk. Hún á að marka stefnu í sam-
ráði við forstöðumann, veita ráðgjöf og fylgjast með starfsemi stofnunarinnar.
Þó að mun skýrari ákvæði gildi ennþá um hlutverk og skyldur Námsgagnastofn-
unar en fyrirtækja á markaði hefur verið slakað á kröfum um lýðræði og fagmennsku
í stjórnun hennar og stefnumótun.
Stefnumörkun stjórnar Námsgagnastofnunar 2007–2011
Í stefnuskjölum Námsgagnastofnunar er lítið að finna um pólitíska stefnumótun eða
inntak þeirrar starfsemi sem stofnunin sinnir. Í útgefinni stefnu Námsgagnastofnunar
á þessu tímabili kemur m.a. fram að markmið stofnunarinnar sé að „bjóða fram vand-
að og fjölbreytt námsefni sem uppfyllir kröfur Aðalnámskrár grunnskóla og Gátlista
Námsgagnastofnunar“ (Námsgagnastofnun, 2012b, án blaðsíðutals).
Sett eru fram átta markmið í stefnunni sem eru meira og minna mótuð af orðræðu
stjórnunar- og markaðsvæðingar. Lögð er áhersla á að stofnunin sé hraðvirk, sam-
keppnisfær og hagkvæm í rekstri. Námsefni skal „kynnt“ markvisst fyrir „hagsmuna-
aðilum“ og því „dreift hratt og örugglega“ til skóla, höfð séu „skýr boðskipti“, gætt sé
„hagkvæmni í námsefnisgerð og rekstri stofnunarinnar og viðskiptavinum veitt góð
og fagleg þjónusta“ (Námsgagnastofnun, 2012b, án blaðsíðutals ). Í raun hafa mark-
miðin ekkert eiginlegt inntak sem varðar námsgagnagerðina sjálfa. Markmið stjórnar-
innar um árangursmat stofnunarinnar endurspegla vel þessi viðhorf:
Stefnumiðað árangursmat (Balanced Scorecard) er haft til viðmiðunar þegar mark-
mið eru sett og mat lagt á árangur. Þjónustukannanir verði gerðar annað hvert ár
meðal viðskiptavina. Starfsánægjukönnun verði gerð annað hvert ár. Gerð verði
reglulega úttekt á samstarfi við skóla og aðra hagsmunaaðila og árangur metinn.
Símenntun, starfsárangur og starfsánægja er metin sameiginlega í árlegum starfs-
mannasamtölum. (Námsgagnastofnun, 2012b, án blaðsíðutals)
Árangur á markaði er í öndvegi þegar meta á útkomuna með stefnumiðuðu
árangursmati og starfsánægjukönnunum og því sem snýr að viðskiptavininum
með þjónustukönnunum og úttektum á samstarfi við skóla. Það er athyglisvert að
í markmiðum stefnunnar kemur ekkert fram um ákveðna þætti í lagaákvæðum um
Námsgagnastofnun, svo sem um ýmis atriði er varða stefnumótun, ábyrgð, frum-
kvæði að rannsóknum og eftirfylgni við eigin útgáfu. Samkvæmt markmiðunum virð-
ist stjórnin hafa litið fyrst og fremst á sig sem eftirlitsaðila með rekstri stofnunarinnar
en ekki þátttakanda í mótun stefnu um námsgagnagerð.